116-nowetlik parlamentning 1-qetimliq yighini

amerika awam palatasi we kengesh palatasi tuzup chiqti.

1-bab qisqiche mawzu

bu qanun layihesi «2019-yilliq uyghur kishilik hoquq siyasiti qanun layihesi» dep atilishi mumkin.

2-bab meqset heqqide

bu qanun layihesining meqsiti amerikini herqaysi kuchlerni teshkillep, ortaq etirap qilinghan kishilik hoquqqa dexli-teruz qilish qilmishlirini bir terep qilishqa yeteklesh. jumlidin xitay territoriyesidiki on milyondin artuq uyghur we bashqa musulman az sanliq milletlerni keng kolemlik tutqun qilish we amerika puqralirigha we giraJdanlirigha tehdit selish we qorqutush qilmishliri.

3-bab muwapiq bolghan parlament komiteti

bu babtiki «muwapiq bolghan parlament komiteti» degen ibarining korsitidighini bolsa:

1) (kengesh palatasi) tashqi ishlar komiteti, qoralliq qisim komiteti, axbarat alahide komiteti, banka, turalghu we sheher xizmetliri komiteti we edliye komiteti we kengesh palatasi pul ajritish komiteti.

2) (awam palatasi) tashqi ishlar komiteti, qoralliq qisim komiteti, axbarat daimiy komiteti, maliye komiteti, edliye komiteti, awam palatasi pul ajritish komiteti.

4-bab parlament tekshurup erishken netijiler

1) jungxua xelq jumhuriyiti hokumiti (PRC) uzundin beri namda aptonum rayon dep atalghan shinjang (sherqiy turkistan-t)diki 13 milyongha yeqin turkiy, motidil sunniy musulmanlirini, bolupmu uyghurlarni basturup keldi. bu qilmishlar «dunya kishilik hoquq xitabnamisi», «puqralarning hoquqi we siyasiy hoquq xelqara ortaq kelishimnamisi» qatarliqlarni oz ichige alghan xelqaraliq kishilik hoquq olchimige xilap kelidu.

2) yeqinqi nechche on yil mabeynide merkez we yerliktiki merkiziy hokumet uyghur, qazaq we shinjangdiki bashqa musulmanlarni irqiy jehettin kemsitip, ularning soz erkinliki, diniy etiqad erkinliki, paaliyet erkinliki we adil sotlinish qatarliq eqelliy puqraliq hoquqi we siyasiy hoquqliridin mehrum qildi.

3) merkiziy hokumetning qattiq basturushi netijiside shinjang rayonida qalaymiqanchiliq kuchiyip ketti. bu xitay hokumitining orwelche «terorluq» we «bolgunchilik»ning delil-ispati qilindi we buni bahane qilip, yene bir qedem chektin ashqan halda basturdi.

4) xitay dairiliri 2014-yilidin bashlap shinjangdiki az sanliq millet xelqige qarita «zorawanliqqa, esebiylikke qarshi turush» herikiti qozghidi. buningda keng kolemlik, xelqaraliq terrorluq tehditini bahane qilip, omumiyuzluk mewjut bolup turghan cheklimiliri we kishilik hoquqni depsende qilish qilmishlirini aqlashqa urundi.

5) bu siyasetler towendikilerni oz ichige alidu:

A) barliq rayonda yuqiri texnikiliq tekshurush elip berish, jumlidin balilarning DNA uchurigha oxshash biologiyelik uchurlarni puqralar bilmigen we ularning ruxsitini almighan halda yighish.

B) chiray we awaz tonush detali we uchur ambiri

C) barliq rayonda paaliyet erkinlikini cheklesh.

6) xitay bixeterlik tarmaqliri ta hazirghiche alaqagha (2014), xaneriq (2013), seriqbuya (2013)diki chong kolemliq qoralliq hujum weqesi we abdulbasit ablimit (2013) we rozi osmanni (2014) qanunsiz olturush qilmishliri heqqide ishenchlik doklat teminliyelmidi.

 7) (A) 2016-yili 8-ayda shizang aptonum rayoni(tibet-t)ning partiye daimiy komitet sekritari chen chuengo shinjangning partiye daimiy komitet sekritari bolup teyinlip, bu rayondiki basturush suriti teximu tezleshturuldi.

(B) shinjangdiki yerlik emeldarlar kishining tenini shurkenduridighan atalghular bilen siyasiy nishanlirini supetlep keldi. mesilen: osmini eliwetish, ximiyelik usul arliq ot yoqitish degenge oxshash.

(C) uyghurlar chaghangha oxshash xitayning eneniwi bayramlirini tebrikleshke mejburlandi. uyghurlarning muqam we meshrepke oxshash medeniy mirasliri dolet teripidin cheklimige uchrighachqa, shundaqla uniwersitet we mekteplerde uyghurche oqutushni emeldin qaldurghachqa, uyghur medeniyiti yoqitiwetilishke qarap yuzlendi.

8) 2017-yilidiki ishenchlik doklatlargha asaslanghanda, chetelde uruq-tughqanliri bolghan xitay ichidiki uyghurlarning iz-deriki bolmighan. xitay dairiliri cheteldikilerge besim ishlitip, qaytip kelishke zorlighan, shundaqla nurghunlighan kishiler qanunsiz tutqun qilinghan.

9) ziyalilar, kishilik hoquq paaliyetchiliri, muxbirlar we eqil ambiri guruppiliri teminligen ishenchlik melumatlar xitayda «siyasiy terbiyelesh» merkezlirining qurulghanliqini delilligen.

10) musteqil teshkilatlar qayrat semerqend, omer bekali, mehrigul tursun we bu jayda qamilip baqqan bashqa kishilerni ziyart qilip, ularning guwahliqini anglighan. ular mejburiy siyasiy idiye ozgertish, qiyin-qistaq, tayaq, yemeklik kemchillik, ayrim qamash, shundaqla waqitni bilelmigudek derijide qamilish, haqaret qilinish, etiqadi, tili we medeniyitini inkar qilishqa mejburlinish qatarliq ehwallarni supetlep bergen. saqchilar ulargha birdinbir qutulush yolining yeterlik siyasiy sadiqliq korsitish ikenlikini bildurgen.

11) bu jaylarning sharaitining nacharliqi we dawalinish sharaitining kemchilliki yashanghanlar we kesellerni oz ichige alghan nurghunlighan kishilerning olup ketishini kelturup chiqarghan.

doklatta korsitishiche, hesen imin (2017) we sawut rahman (2017) hechqandaq tekshurush basquchidin otmeyla, «siyasiy ozgertish» lagerigha solanghan mezgilde olup ketken.

bashqa doletlerning puqraliqigha yaki mengguluk turush ruxsitige erishken uyghurlar we qazaqlar xitay emeldarlirining tehditi we parakenchilik qilishigha uchrighanliqi heqqide guwahliq bergen.

12) xitayning besimi astida bir qisim doletler uyghurlarni xitaygha qayturup berishke mejbur bolghan. bu qilmish qayturwetmeslik pirinsipigha zit kelidu.

uyghurlarni qayturuwetken doletler misir (2017), ereb birleshme xelipiliki (2017), malayshiya (2011, 2013), tayland (2011, 2015), laos (2010), birma (2010), kambodJa (2009), wiyetnam (2014), qazaqistan (1999, 2001, 2003, 2006), ozbekistan (2007), tajikistan (2011), pakistan (2003, 2009, 2011), nepal (2002) we hindistan (2016) qatarliqlar.

13) erkin asiya radiyo istansisida xizmet qiliwatqan alte uyghur muxbir xitayning siyasetlirini pash qilip kelgenliki uchun, aile ezalirigha ziyankeshlik qilinghanliqini ashkarilighan.

14) bir qisim amerika shirketliri shinjangdiki dairiler bilen tijaret hemkarliqi ornatqan bolsimu, emma ularning soda paaliyetlirining u yerde kishilik hoquq depsendichiliki kelturup chiqirish yaki yardem berishtin saqlinishigha kapaletlik qilidighan tedbirler yeterlik emes.

15) xitay hokumiti bir belbagh, bir yol pilanigha asasen shinjang we ottura asiyagha koplep meblegh selip, shangxey hemkarliq teshkilati arqiliq tesir dairisini teximu kucheytmekte. emma siyaset, medeniyet we az sanliq milletlerning til hoquqini nezerge almaywatidu.

16) tashqi ishlar ministirliki, parlament xitay ishliri ijraiye komiteti, kishilik hoquq komiteti, shundaqla memuriy tarmaqlar we parlamentning herqaysi ezaliri shinjangda omumiyuzluk mewjut bolup turuwatqan kishilik hoquqqa dexli-teruz qilish qilmishliri we «siyasiy qayta terbiyelesh merkezliri»ge barghanseri kongul bolmekte.

17) 2018-yili 8-ayda b d t irqiy kemsitishni yoqitish komiteti xitayning shinjangdiki keng kolemlik xalighanche tutqun qilishqa oxshash kishilik hoquqqa dexli-teruz qilish qilmishlirigha qarita gumanini otturigha qoydi.

18) 2018-yili 8-aydin 9-ayghiche bolghan ariliqta xitay dairiliri bu shikayetke inkas bildurup, bu shikayetlerni inkar qildi yaki bu orunlarning «kespiy terbiyelesh merkizi» ikenlikide ching turdi.

19) 2018-yili 9-ayda yengi wezipige olturghan b d t kishilik hoquq ishliri aliy emeldari mishel bachelet tunji qetimliq nutqida: «uyghurlar we bashqa musulmanlarni keng kolemlik xalighanche tutqun qilish qilmishi, yeni shinjangdiki atalmish terbiyelesh lagerliri heqqidiki shikayetler kishini endishige salidu» dedi.

20) 2018-yili 18-sentebir washington pochta geziti tehrir heyiti: «muhim bolghini uyghurlarning xatirjemlikila emes, belki 21-esirdiki texnologiyening insanlarning erkinlikini weyran qilishqa ishlitilemdu yoq, degen mesilidur» dep korsitip otti.

21) 2018-yili 12-ayda kengesh palatasi demokratiye, kishilik hoquq we emgek idarisi muawin yardemchi sikot basbining sherqiy asiya, tinch okyan we tor bixeterliki istrategiye heyiti guwahliq berip, 2017-yili 4-aydin hazirghiche lagerlarda az degende 800 ming kishining qamalghanliqini, ikki milyondin eship ketishi mumkinlikini delilligen.

22) 2018-yili 12-ayda musteqil taratqular kopligen delillerning lagerlardiki kishilerning mejburiy emgekke seliniwatqanliqini ispatlaydighanliqini ashkarilighan. shundaqla doklatlarda lagerdin qoyuwetilgenlerning yeqin etraptiki zawutlarda towen ish heqqi bilen ishleshke mejburlanghanliqi, bolmisa lagergha qayturulush xewpige uchraydighanliqi bildurulgen.

 23) 2018-yili 12-ayda we 2019-yili 1-ayda xitay emeldarliri gherb doletliri qataridin bolmighan 12 doletning muxbirlirini we deplomatiye emeldarlirini teshkillep, shinjangdiki «siyasiy terbiyelesh merkezliri»ni ziyaret qilghuzdi. ziyarettin burun xelqaraliq taratqular xitay emeldarlirining «siyasiy terbiyelesh merkezliri»diki bir qisim bixeterlik eslihelirining izini yoqatqanliqini, tutqun qilinghanlarning we xelqning lagerlar heqqide selbiy pikirlerni qilmasliqi heqqide buyruq chushurgenlikini ashkarilidi. doklatta yene zor turkumdiki tutqunlarning xitayning bashqa jayliridiki qamaqxanilargha yotkelgenliki bilduruldi.

24) mutexessisler shinjang rayonini «shimaliy koriye bilen tengdash kelidighan saqchi doliti, jenubiy afriqidikige oxshash irqiy ayrimichiliq, asta shekildiki tyenenmen basturushi» degendek ibariler bilen supetlidi.

5-bab parlamentning pikiri

1) pirezident xitay dairilirining shinjangdiki turkiy musulmanlirini xorlawatqanliqini eyiblishi kerek. shundaqla xitay reisi shi jinpingni xitaydiki siyasetni qalaymiqan ishlitish, uzungha sozulghan basturush qilmishlirini etirap qilishqa, «siyasiy terbiyelesh merkezliri»ni taqashqa, putun rayondiki cheklimilerni yoqitip, kishilik hoquqigha kapaletliki qilishqa, qaytidin dolet ichi-sirtidiki alaqini eslige kelturushke chaqirishi kerek.

2) amerika hokumiti yengi bir istrategiye pilani otturigha qoyup, b d t kishilik hoquq ishliri aliy emeldari we b d t diki muxbirlarning shinjanggha, jumlidin «siyasiy terbiyelesh merkezliri»ge qarita derhal we cheklimisiz kirip tekshurush chaqiriqini qollishi, b d t diki amerika wekilining pikir berish we belet tashlash hoquqidin paydilinip, xitayning turkiy musulmanlirini xalighanche tutqun qilish, qiyin-qistaqqa elish we mejburiy emgekke selish qilmishlirini eyiblishi kerek.

3) amerika tashqi ishlar ministiri hoquqluq organlardin, jumlidin magnitiskiy qanunidin paydilinip, xitay hokumiti emeldarliri, hokumettiki kompartiye ezalirigha qaratmiliq cheklesh yurguzushni, xitay hokumiti, bixeterlik organliri, shinjang partkom sekretari chen chuengo we bashqa emeldarlarning shinjang we bashqa jaylardiki kishilik hoquqqa dexli-teruz qilish qilmishlirini erz qilishni oyliship beqishi kerek.

4) amerika tashqi ishlar ministiri «frank wolf xelqaraliq diniy erkinlik qanuni»ni ijra qilishqa, shundaqla bu qanungha asasen istrategiyelik halda jaza tedbirliri we bashqa wasitilerni qollinishqa ruxset qilishi kerek. xitay hokumitini «alahide diqqet qilinidighan dolet» dep qarap, uning diniy etiqad erkinlikni depsende qilish qilmishlirigha qarita tedbir qollinishi kerek.

5) soda ministirliki herqandaq amerika mehsulatini we mulazimitini xitayning shinjangdiki wakalet organlirigha setip bermeslikini, jumlidin shinjangdiki kompartiye organlirini, saqchi organlirini, shinjangdiki birliksep bolumini yaki xitaygha wakaliten turkiy musulmanlirini keng kolemlik tutqun qilish we mejburiy emgekke selish qilishlirigha mesul bolghan organlarni qara tizimlikke kirguzushni qarap chiqishi we oylinip beqishi kerek.

6) amerika tashqi ishlar ministiri uchur ambiri qurup chiqip, amerika puqrasi yaki mengguluk giraJdani bolghan uyghurlarning yoqap ketken aile ezaliri heqqidiki uchurlarni toplishi, uni qerellik hokumetke yollap turushi we xitaydin soriqini qilishi, muwapiq tedbirler arqiliq uyghur, qazaq we bashqa turkiy musulmanlarning panahliq iltimasini bir terep qilishni tezleshturushi kerek.

7) shinjangda mehsulatlirini setiwatqan yaki mulazimet bilen teminlewatqan amerika shirketliri we shexsler zorur tedbirlerni qollinilishi, jumlidin maliye pilanidiki soda paaliyetlirining shinjang we xitayning bashqa jayliridiki kishilik hoquq depsendichiliki qilmishlirigha ariliship qalmasliqi we ularning ishlepchiqirish liniyesi mejburiy emgekke selishqa baghlinishliq bolmasliqi kerek.

8) federatip tekshurush idarisi we amerikidiki bashqa qanun yurguzush organliri iz qoghlap tekshurup, amerika puqrasi yaki mengguluk giraJdani bolghan turkiy musulmanlar, uyghular we xitaylargha, shundaqla amerikida qanunluq xizmet qiliwatqan yaki oquwatqan xitay puqralirigha tehdit salghan we qorqutqan we aware qilghan xitay emeldarlirining jinayitini surushte qilishi kerek.

9) tashqi ishlar ministiri amerikining ittipaqdash doletliri bilen oxshash qedem basquchlar arqiliq, qaratmiliq jazalash we weza cheklimisi qoyush qatarliq tereplerde hemkarliqni kucheytishi kerek.

10) erkin asiya radiyo istansisi uyghurche bolumining xizmetlirini teqdirlesh kerek. chunki xitay hokumiti ulargha tehdit salghan, ularning aile ezalirini tutqun qilip qorqutqan bolsimu, ular toghra we tepsiliy halda uyghurlar we xitaydiki bashqa az sanliq milletlerning beshigha kelgen kunlerni tonushturup keldi.

6-bab dolet bixeterliki doklati

a) omumlashturup eytqanda, mezkur qanun layihesi elan qilinip 180 kun ichide doletlik axbarat idarisi bashliqi tashqi ishlar ministiri bilen hemkarliship, parlamentqa mexpi we alahide mexpiy doklat yollap, shinjangdiki basturush heriketlirining doletke we rayongha bolghan bixeterlik tehditini, sherqiy asiya we jenubiy asiya doletlirining turkiy musulmanlirini mejburiy qayturup berish we panahliq tiliguchilerning nisbiti, shundaqla xitay hokumitining turkiy musulmanlirini keng kolemlik tutqun qilish we nazaret qilishqa ishlitilgen saqchi signal sistemisi, chong uchur ambiri qatarliqlargha oxshash texnikilarning otunup berilishi we tetqiq qilinishigha alaqidar mesililerni bahalap chiqishi kerek.

b) qoshumche: (a) maddida telep qilinghan doklatqa yene bir hojjet qoshumche qilinishi, u hojjette «siyasiy terbiyelesh» lagerlirini qurush, xizmet qildurush we uninggha ishlitigen kozitish texnikisi yaki mulazimitini teminligen xitay shirketlirining tizimliki turghuzulushi kerek.

7-bab amerika puqraliri we ahalilirini tehdit we qorqutushqa uchrashtin qoghdash

a) omumlashturup eytqanda, mezkur qanun layihesi elan qilinip 90 kun ichide doletlik tekshurush idarisi bashliqi tashqi ishlar ministiri bilen meslihetliship, muwapiq halda parlament komitetigha doklat sunushi, doklatta amerika puqraliri we ahalilirini, jumlidin uyghurlarni, amerikida oquwatqan yaki waqitliq xizmet qiliwatqan, emma xitay hokumiti we kommunist emeldarlirining tehdit selishi we parakende qilishigha uchrawatqan we yaki xizmet qilghanliqi we uchur bilen teminligenliki tupeylidin uruq-tughqanliri tehditke uchrighan yaki tutqun qilinghan xitay puqralirini uchur bilen teminlesh we qoghdash heqqidiki tirishchanliqlar bayan qilinishi kerek.

b) amerika puqraliri yaki ahalilirining tutqun qilinghan uruq-tughqanlirining uchur ambiri: amerika tashqi ishlar ministiri muwapiq mexanizm heqqide izdinip, ixtiyari xarakterlik uchur ambiri qurup chiqishi, buning amerika puqraliri we mengguluk giraJdanliri uchun teminlinishi, aile ezaliri yoqap ketkenlerning tepsiliy ehwalini korsitip berishi, bu arqiliq xitay hokumitini delil-ispat bilen teminlep, ularning soriqini qilishqa, shundaqla uyghur, qazaq we bashqa turkiy musulmanlirining shikayet qilishini tezlitishke qolayliq yaritishi kerek.

8-bab ammiwi deplomatiye doklati

a) mezkur qanun elan qilinip 120 kun ichide amerikining xelqaradiki herqaysi taratqulirining bash ijraiye emeldarliri parlamentqa towendikidek bir parche doklat sunushi kerek:

1) amerika radiyosining dunyadiki uyghur tilliq rayonlargha tarqilish ehwali we dairisini, xewerlerning bu rayonda tarqilishigha tosalghu boluwatqan amillarni, bu rayonlargha tartqularni yetkuzush uchun kereklik bolghan teminlinishke tegishlik texnika we maliye heqqidiki tepsiliy melumatlarni bayan qilghan bolush.

2) erkin asiya radiyosidiki muxbirlarning xitaydiki kishilik hoquq mesilisini elan qilghanliqi uchun, uchrighan tehditlirini bayan qilghan bolush.

3) amerika dolet ishliri kengishining xelqaradiki merkezliri bilen meslihetliship, xitay hokumiti yaki shangxey hemkarliq teshkilatigha eza doletlerning uyghur rayonigha qaratqan yalghan xewer we teshwiqatliri arqiliq shinjang rayonida yuz beriwatqan eqelliy hoquqlarni depsende qilish qilmishlirigha we shuninggha alaqidar paaliyet yaki pilanlargha chapan yepiwatqanliqini bayan qilghan bolush.

b) parlamentning pikiri: erkin asiya radiyosi uyghurche bolumidiki muxbirlar xitayning hokumitining uruq-tughqanliri tutqun qilip, ularni eghizini etmekchi bolushi yaki tehdit selishigha qarimay, shinjangdiki kishilik hoquq mesilisi we siyasiy weziyetni xewer qilishni dawamlashturdi. parlament ularni qattiq alqishlashqa tegishlik dep qaraydu.

9-bab yilliq doklat

a) mezkur qanun elan qilinip 180 kun ichide we bundin keyin her yili tashqi ishlar ministiri alaqidar federatip organliri we xelq teshkilatliridin uchur igilesh arqiliq, parlament komitetini towendikilerni oz ichige alghan yilliq doklat bilen teminlishi kerek:

1) shinjang rayonidiki «qayta terbiyelesh lagerliri»gha qamalghanlarning sanini eniqlash, lagerlarning sharaitini bahalash, jumlidin qiyin-qistaqqa elinamdu, diniy etiqadidin waz kechishke mejburlinamdu we bashqa xorlashlargha uchramdu degendek.

2) amal bar terbiyelesh lagerlirining jughrapiyelik ornini bekitish we uning ichige qamalghan kishilerning sanini perez qilish.

3) xitay dairilirining we qayta terbiyelesh lagerigha mesul organlarning qamalghan uyghurlarni qandaq usulda «qayta terbiyeleydighanliqi»ni chushendurush.

4) soraq qilish yaki turmige qamash uchun xalighanche tutqun qilinghanlarning sanini eniqlap chiqish.

5) terbiyelesh lagerlirida yaki yerlik zawutlarda qayta lagergha qayturulush tehditi arqiliq towen ish heqqi bilen mejburiy emgekke seliniwatqanlarni eniqlap chiqish.

6) bu xil emgeklerdin paydigha erishken zawutlarning tizimlikini turghuzup chiqish.

7) xitay hokumitining deplomatiye emeldarliri, muxbirlar we bashqa shexslerning shinjanggha kirip tekshurushge ruxset qilish ehwalini bahalap chiqish we shinjangdiki kishilik hoquq mesilisini tekshurushke tosqunluq qiliwatqan tedbirlirini bayan qilish.

8) shinjangdiki saqchi dairiliri qollanghan basturush xarakterlik nazaret qilish, tekshurush we kontrol qilish usullirini bahalap chiqish, shundaqla shinjangdiki uyghur we bashqa musulmanlarni keng kolemlik tutqun qilip, qayta terbiyelesh lagerlirigha qamashqa mesul bolghan yuqiri derijilik emeldar we yuqiri texnikiliq saqchi emeldarlirining tizimlikini turghuzup chiqish.

9) shinjangdiki eqelliy kishilik hoquq depsendichilik mesilisini hel qilish we panahliq tiliguchilerni qoghdash uchun korsetken deplomatik tirishchanliqlirini, jumlidin turluk organlar, xitay, islam hemkarliq teshkilatigha eza doletler we bashqa doletler bilen bolghan alaqilerni bayan qilish.

b) axirlashturush: eger tashqi ishlar ministiri parlamentqa kishilik hoquqni eghir depsende qilish, uyghurlar we bashqa az sanliq musulmanlarni keng kolemlik tutqun qilish qilmishining axirlashqanliqini ispatlap berelise, (a) maddidiki telep qilinghan doklatni toxtatsa bolidu.

10-bab dolet ishliri kengishi alahide maslashturghuchisi

a) omumlashturup eytqanda, tashqi ishlar ministiri dolet ishliri kengishide yengi wezipe orni tesis qilishni oyliship beqishi kerek. mezkur wezipe orni deplomatik yarashturush, siyaset, ammiwi deplomatiye, maliye yardimi, jazalash, terrorluqqa qarshi turush, amerika hokumitining bixeterlik menbeliri qatarliq ishlargha mesul bolup, shinjangda yuz beriwatqan kishilik hoquq depsendichiliki, uyghur we bashqa az sanliq millet musulmanlirini keng kolemlik tutqun qilish, yuqiri texnikidin paydilinip nazaret qilish we tekshurush, shundaqla xitay hokumitining terrorluqqa we esebiylikke qarshi turushni bahane qilip, shinjangdiki siyasitini aqlash qilmishigha taqabil turush meqset qilinidu.

b) wezipige olturush: eger tashqi ishlar minisitiri (a) maddidiki yengi wezipe orni tesis qilishni muwapiq korse, dolet ishliri kengishidiki emeldar we xadimlardin alahide maslashturghuchini tallap, wezipige qoysa bolidu. tashqi ishlar minisitiri maslashturghuchi wezipisige olturghan emeldar yaki xadimning eslidiki wezipisini dawamlashturushigha ruxset qilsa bolidu.

(c)  tashqi ishlar minisitiri shinjangdiki uyghurlar we bashqa az sanliq millet musulmanlirigha qaritilghan kishilik hoquqni omumiyuzluk depsende qilish qilmishlirining axirlashqanliqini parlamnetqa ispatlap bergendin keyin alahide maslashturghuchining wezipisini toxtitidu.

(d) meslihetlishish: yuqiriqi maddigha asasen alahide maslashturghuchini bekitishtin burun tashqi ishlar ministiri parlament komiteti reisi we az sanliq partiye ezaliri bilen meslihetlishishi kerek.

oqurmenler semige? qanuni hojjet bolghanliqi uchun isimlar amerika hokumitining tili boyiche eynet terjime qilinidi. toghra chushengeysiler!