14-nowetlik dunya sherqiy turkistanliqlar qerindashliq uchrishishi, 5-qetimliq sherqiy turkistan milliy birlik shurasi 1-oktebirdin 4-oktebirgiche istanbulda dunyaning herqaysi jayliridin kelgen sherqiy turkistan teshkilat rehberliri, akademiklar, alimlar, ziyaliylar, siyasiy paaliyetchiler, yashlar wekilliri we xanim-qizlarning qatnishishi bilen muweppeqiyetlik otkuzuldi.

 

yighinda jiddiy ozgiriwatqan yengi dunya weziyiti, irqiy qirghinchiliqqa uchrawatqan sherqiy turkistan weziyiti, xitayning sherqiy turkistanda yurguzuwatqan yoqitish siyasiti toghrisida soz qilindi we muzakire elip berildi. shundaqla sherqiy turkistanning musteqilliqini qolgha kelturush uchun besilishqa tegishlik muhim qedemler heqqide pikir almashturuldi.

 

yighinda muzakire qilinghan asasiy temilar towendikiche:

 

• xelqarada sherqiy turkistan milliy kurishini qanat yaydurush usul-chariliri

 

• ozgiriwatqan xelqara weziyette sherqiy turkistan mesilisi we xitay

 

• gherb doletliride qilishqa tegishlik teshkiliy xizmetler

 

• turk dunyasida sherqiy turkistan dewasi

 

• sherqiy turkistan milliy kurishini ereb-islam dunyasida qanat yaydurushning usul-chariliri

 

• islamiy nuqtiinezerdin sherqiy turkistan dewasi

 

• sherqiy turkistan dewasining qizil siziqliri we ozgermes pirinsipliri

 

• milliy medeniyet we mewjutluqni qoghdashning sherqiy turkistan dewasidiki ehmiyiti

 

• sherqiy turkistan dewasining otmushi we kelechiki

 

• sherqiy turkistan dewasi we ehde rohi

 

• xelq diplomatiyesi we xelqarada heq-hoquq kurishi

 

• sherqiy turkistan dewasida maarip herikiti

 

• siyasiy kuresh ehdinamisi

 

• tuyghudashliq we sherqiy turkistan dewayimiz

 

• sherqiy turkistan dewasida ayallarning wezipiliri

 

• istixbarat herikiti we bixeterlik qoghdinish metodliri

 

• ijtimaiy teshkilatning kelechiki

 

• teshkiliy apparatni tereqqiy qildurush we islahat yurguzush metodliri

 

• ozgiriwatqan yengi dunya tertipide qilishqa tegishlik muhim xizmetler

 

yuqiriqi temilar asasida herqaysi sahediki mutexessisler, olimalar we akademiklarning mexsus teyyarlighan leksiyeliri sunuldi we bu asasta towendiki nuqtilar yekunlendi:

 

1. mezkur uchrishish we milliy birlik shurasigha qatnashqan barliq teshkilat wekilliri we bashqa qatnashquchilarning birdek halda sherqiy turkistan dewasida asasiy pirinsipning musteqilliq kurishi ikenlikini tekitligen asasta, dunyaning herqaysi jaylirida paaliyet qiliwatqan teshkilat we shexslerni sherqiy turkistan musteqilliqini asasiy nishani qilishqa chaqiriq qilish.

 

2. sherqiy turkistan dewasini turk dunyasining, ereb-islam dunyasining we shundaqla putun insaniyetning ortaq dewasigha aylandurup, sherqiy turkistan mesilisining peqetla insan heqliri mesilisi emes, belki milliy musteqilliq mesilisi ikenlikini otturigha qoyush.

 

3. sherqiy turkistan dewasida aktip paaliyet qiliwatqan teshkilatlar arisidiki hemkarliqni kucheytish, dewayimizda qollinilidighan atalghu we uqumlarda birdeklik hasil qilish.

 

4. dewada bugungiche qolgha kelturgen netijilerni resmiy kuchke aylandurush.

 

5. sherqiy turkistan dewasini diniy we milliy qerindashlirimiz bolghan turk dunyasigha we ereb- islam dunyasigha qanat yaydurup, ularning hesdashliqi we qollishini qolgha kelturush.

 

6. sherqiy turkistanliqlarning yumshaq kuchini berpa qilish.

 

7. gherbiy turkistanda xelq diplomatiyesi herikitini kucheytish.

 

8. xitayning islam dunyasidiki tetur teshwiqatlirigha qarshi teshwiqatlarni qanat yaydurush we xitaygha qarshi kuchluk jamaet pikri shekillendurush.

 

9. sherqiy turkistanning islamiy we milliy kimlikini qoghdash, islam dinining zulum we ishghaliyetke qarshi turush heqqidiki telimatlirini emeliy kuchke aylandurush.

 

10. teshkilatlirimiz we dewa ademlirimizde ehde rohini berpa qilish.

 

11. teshkilatlarda xizmet teqsimatini eniq bekitish, xizmetlerning shexskila tayinip qelishidin saqlinish.

 

12. sherqiy turkistan teshkilatliri arisida ortaq nishan, ortaq idiye berpa qilish, hemkarliqni kucheytish, xitayning bolush siyasitige hoshyar bolush.

 

13. sherqiy turkistan dewasida tuyghudashliqqa ige jemiyet yaki millet supitide heriket qilish.

 

14. ayallarning dewadiki rolini kuchlendurush uchun, ularni toghra idiye we toghra pikir bilen terbiyelesh we ayallar xizmitini qollap-quwwetlesh.

 

15. sherqiy turkistan teshkilatlirini muesseseleshturush we kespiyleshturush.

 

16. musteqilliq dewayimizning xelqaraliq qanunlar teripidin qobul qilinishi uchun sherqiy turkistanning ishghal qilinghan zemin ikenlikini ispatlaydighan ilmiy tetqiqatlarni elip berish.

shura jeryanida elip berilghan muzakire netijiside towendiki tewsiye we teklipler otturigha qoyuldi:

 

1. yekke paaliyetchiliktin teshkiliy paaliyetchilikke otush, energiye we kuchni musteqilliq heriketlirige merkezleshturush.

 

2. herxil ehtimalliq we ozgirishlerge qarita muwapiq istrategiye shekillendurush.

 

3. sherqiy turkistangha munasiwetlik ereb dunyasida neshr qiliniwatqan tetqiqatlarni kozitish we tetqiqatchilar bilen munasiwet baghlash.

 

4. islam dunyasidiki olimalar birlikliri, petiwa organliri we meshhur shexslerning rolidin toluq paydilinish.

 

5. dewayimizgha izbasar yetishturush.

 

6. istrategiyelik ehmiyetke ige doletlerde shobe we merkez echish arqiliq dewaning dairisini kengeytish.

 

7. teshkilatlar uchrawatqan qanuniy, idariy, iqtisadiy we adem kuchi jehettiki mesililerni ilmiy usulda hel qilish.

 

8. herqaysi teshkilatlar, doletler we xelqaraliq organlar bilen bolghan munasiwette teleplirimizni konkretlashturush.

 

9. istixbarat saheside kespiy xadim yetishturush.

 

10. milliy shuraning teximu netijilik bolushi uchun puxta teyyarliq qilish, qatnashquchilarni serxillashturush we herxillashturush hemde temilarni konkretlashturush.

 

11. dewaning teximu tereqqiy qilishi uchun yashlarni herxil emeliy turler we xizmetler bilen qollash.

 

yighin jeryanida milliy musteqilliqqa elip baridighan yol we istrategiyeler heqqide teklipler sunulghan we qararlar chiqirilghan bolup, buninggha alaqidar bir qanche nuqta sezgur bolghanliqi uchun yighin ehlige yepiq qelishi muwapiq koruldi.

 

janabiy allahtin bu yighinning wetinimiz, millitimiz uchun menpeetlik bolushini, yighinda otturigha qoyulghan qimmetlik teklip, tewsiyelerni emelge ashuridighan purset yaritip berishini, bizge bu pursettin paydilinidighan eqil we jasaret ata qilishini tileymiz, amin!

 

hormet bilen:

14- dunya sherqiy turkistanliqlar qerindashliq uchrishishi

5- sherqiy turkistan milliy birlik shurasi