uyghur tarixidiki doppa eng yarashqan uyghur dahiysi exmetjan qasimidur! uyghur tarixidiki hechqachan we her kuni, her waqit beshidin doppisini chushurmigen dahiy peqet exmetjan qasimidur!
exmetjan qasimi hechqachan doppisini resmiyet uchun kiyip qoyghan emes!
doppa, burut we saqal uyghur erlikining simwoli bolsa, 35 yeshida shehit bolghan exmetjan qasimi ene shu doppa bilen burutni erlerning erlik guzelliki dep ozige mujessim qilghan dahiydur!
heqiqiy uyghur oghli exmetjan qasimi ene shu doppisi bilen xitay turmiside yatqan, doppisi bilen jengge atlanghan, doppisi bilen 9 maddiliq sherqiy turkistan musteqilliq xitabnamisini yazghan, ene shu doppisi bilen sherqiy turkistan armiyesining uch front urush pilanini tuzgen, ene shu doppisi bilen jang jijongdek xitay mustemlikichiliri bilen keskin talash-tartish qilip, xitayning diplomatiye tulkisi dep nam alghan mezkur jang jijongni zar-zar qaqshitip, «boldi, men sanga teng kelelmidim, sen bilen talash-tartish qilalighudek bashqa birini ewetey» deguzgen, ene shu doppisi bilen xitay hokumranliqidiki aqsu, qeshqer, xotenlerni kezip xelqni tewretken, qeshqer xelqini yengisheherdin konashehergiche 10 kilometir yol ustide «yashisun exmetjan!» dep qarshi alduralighan, turpan xelqini ozi olturghan mashinisi bilen teng koturup mangidighan derijide hayajanlanduralighan, urumchidiki 10 minglighan xitay namayishchilarni ozige qarshi qozghiyalighan hem ular «exmetjanni oltureyli, exmet yoqalsun!» dep namayish qilip aldigha etilip kelgende ene shu doppisini kiygen halda jallatlarning aldida meydisini tik tutup, ularni meghlup qilip quyruqini xada qilduralighan, ene shu doppisi bilen nenjingdiki xitay qurultiyida jang keyshini sarasimige salalighan, nenjing, beyjing, shangxey we bashqa sheherlerde uyghurlarni «yawayilar »dep kozge ilmighan xitay generalliri, yawropalashqan xitay burJuaziye aqsongeklirini«neme degen qamlashqan, kelishken we eqilliq uyghur, shunga bizning armiyemizni meghlup qilalighanken-de ?»deguzup,qayilliq ichide bash egip salam qilishqa mejbur qilalighanidi.
uyghur dahiysi exmetjan qasimi ene shu doppisi bilen kokrikidiki uyghur musteqilliqining simwoli bolghan eng aliy orden- sherqiy turkistan azadliq altun ordeni taqalghan yarishimliq, chirayliq, her waqit pakiz kastiyom-burulkiliri bilen urumchidiki amerika, engliye konsulliri we muxbirlirini heyranliq ichide ozige jelp qilalisa, buninggha chongqur we keng bilim sapasi, kuchluk eqliy iqtidari, keskin we yol qoymas xarakterini qoshup, song shilendek, « silerni her waqit qiriweteleymen, bizning 400 milyon adimimiz we 8 milyon armiyemiz, zamaniwi qorallirimiz bar, siler aranla 3 milyon» dep heywe qilidighan xitay generallirini we esheddiy milletchi emeldarlirini ozi aldida shumsheytip heywisini sunduralighanidi.
exmetjan qasimi ene shu doppisi, ene shu azadliqi ordeeni, mertliki,bilimi, ene shu milletperwer we xelqperwerliki, qisqisi millet yolidiki qolidin kelgen hemme heriketliri bilen uyghur xelqining dushmenliri, ozini korelmes hesetxorlar, xainlar, jallatlar we ghalchilar, bolupmu u daim soz nutuqliri we maqaliliride hetta yuzmuyuz turup tilgha alidighan «xitay mustemlikichiliri» teripidin nahayiti och korulgen, tillanghan we haqaretlengenidi.
uyghur dahiysi exmetjan axirida ene shu doppisi bilen meydisidiki musteqilliq simwoli ayyultuzluq azadliq ordenini taqighan halda stalin-maw dostluqining qurbani, yeni shehitlik yolini tallidiki, beyjinggha berip, maw zedonggha doppa we ton kiydurush yolini tallimidi!
uyghur xelqi teripidin hazirghiche bolghan bir esirdin artuq waqit ichide « soyumluk rehbirimiz» degen eng shereplik namgha erisheligen birdinbir uyghur dahiysi exmetjan qasimi ene shu doppisi, ene shu guzel erlik buruti, ene shu sherqiy turkistan musteqilliq ordeni bilen oz xelqining erkinliki, azadliqi, dini we musteqilliqi yolidin waz kechmey, uyghur xelqige paydisiz we ziyanliq bolghan eng murekkep xelqaraliq weziyet we xelqaraliq dushmenlik arisidin chiqish yoli izdep axiri oz ghayisi yolida yoq boldi! u, qolidin kelgenning hemmisini qilip, ene shu doppisi we azadliq ordenini taqighan halda shehit boldi! uning doppisi, uning musteqilliq ordeniliq chapini uning kepini bolghanidi !
lekin, u bir bende bolghanliqi uchun xatasiz emes idi! yuzdeyuz mukemmel insan bolmighandek umu shundaq insanlarning biri idi, gunahini allah ozi kechurgey !
2023-yili 5-may
