yaponiyediki uyghur parlament ezasi arfiye «kelgusige tesir korsitidighan 100 shexs» tizimlikidin orun aldi

yaponiyede bu yil 4-ayda parlament ezasi bolup saylanghan uyghur qizi arfiye xelqaradiki nopuzluq Jurnal bolghan «dewr» Jurnilining 2023-yilliq «kelgusige tesir korsitidighan 100 shexs» (TIME100 Next) tizimlikidin orun alghan.

bu tizimlik saghlamliq, kilimat, soda, tenterbiye, senet we bashqa jehetlerde qed koturuwatqan shexslerni teqdirleshni meqset qilghan bolup, uninggha jemiyettiki eng jiddiy mesililerni yengi hel qilish charisi bilen teminligen alimlar, siyasetchiler, bash ijraiye emeldarliri, senetkarlar, alem uchquchiliri, kutupxana xizmetchisi qatarliq hersahedin shexsler kirguzulgeniken.

«dewr» Jurnili arfiyening bu tizimlikke kirguzulushining sewebi heqqide toxtalghanda bu yil 4-ayda yaponiye parlament ezaliqigha saylanghan arfiyening yaponiye siyaset sahesidiki «yashanghan erlerning hakimiyiti» ge riqabet elan qilghanliqini eskertken. uningda mundaq deyilgen:

«yaponiyede texminen 90% parlament yaki ministirliq wezipisini erler igiligen. parlament ezalirining otturiche yeshi 56 yash. . . emma uyghur we ozbek eslidin bolghan, 34 yashliq arfiye eri. . . . yaponiyediki kop xilliqning chempiyonigha aylandi»

«dewr» Jurnili tonushturushida yene, arfiyening doletni bashquruwatqan «yashanghan erler kulubi» ge tehdit bolush emes, belki ular bilen hemkarliq ornitish asasida hakimiyet beshidiki liberal demokratlar partiyesi ichide siyaset qiliwatqanliqini yazghan. arfiyening yene bash ministir fumio kishidaning nurghun siyasetlirini qollawatqanliqini, uning yaponiyening dangliq siyasetchiliridin bolghan sanliq melumat ishliri ministiri taro kononing qollishigha erishkenlikini bayan qilip: «arfiye eri doletning heqiqiy kop xilliqini yaxshi namayan qilish uchun ozini kowruk qilip tiklidi». degen.

uyghur qizi arfiye bu yil 4-ayda yaponiye parlament ezaliqigha saylanghanda xelqaraliq axbaratlarning kuchluk diqqitige erishken. arfiye eyni chaghda aksyos (Axios) torining ziyaritini qobul qilghanda uyghurlarning beshigha keliwatqan kulpetni eslitip turup «uyghurlar hazir irqiy qirghinchiliqning qurbani boluwatqan bir millet bolsimu, uning xuddi bashqa milletlerge oxshash qed koturup gullinishke layiq bir xelq ikenlikini, buni oz xizmiti arqiliq namayan qilip berishni umid qilidighanliqini» bildurgenidi.