bir_ birini qedirlimigen milletni bashqilarmu qedirlimeydiken. ozidin chiqqan iqtidarliq ezimetlerni qedirliyelmigen milletni bashqilarmu qedirlimeyken. bundaq millet bashqilarning hormitidinmu ongayla chushup qalidiken we xuddi padichisidin ayrilip qalghanliqtin ganggirap qalghan padilargha oxshash ozlirining yol bashchiliridin ayrilip qalidiken. biz uyghurlar ezeldin inaqliqning we esil peziletning ulgisi bolub kelgen, otmushlerde dunya medeniyetlirining asaschiliridin bolghan chewer milletmiz. bizdin yetiship chiqqan ulgilik zatlarmu az bolmighan we hazirmu bar. epsuski, yeqinqi tariximizdin beri uyghur jemiyitidiki aliyjanabliq bilen inaqliqning ornini menmenchilik bilen inaqsizliq alghanliqtin beshimizgha kelgen teleysizlikler kunseri ashmaqta.

 

millitimizning jankuyer ezimetlirini qedirlesh, bularning tohpilirini xelqimizge we bashqimu ellerge tonushturush eyni waqitta ozimizni hormetligenlik we ozimizni tonutqanliq dep oylaymen. shu meqset bilen uyghur millitining zamanimizdiki izgu niyetlik, jankuyer ezimetliridin bir qanchisini xelqimizge tonutmaqchi bolup, aldi bilen milliti uchun ozini onutqan, pak diyanet bilen chin wetenperwerlikning birdinbir ulgisi bolup kelgen qedirdan ustazimiz rehmetulla inayetulla turkistaniyning manga tonushluq bolghan bezi tereplirini oqurmenlerning huzurigha sunushtin ozumni bextlik hes qilimen.

 

dilida iman etiqad, boyida eqil paraset, yurikide jasaret we irade mujessemlengen insanlarning din uchun, weten uchun we xelqi uchun keche ـ kunduz harmay ـ talmay qiliwatqan emgeklirige aprin eytmay mumkin emes. ustaz rehmitulla inayetulla turkistaniy ene shundaq qimmetlik insanlar qataridin orun alghan, desem hech mubalighe qilmighan bolarmen, elwette.

 

ustaz rehmetulla turkistaniy pakistanda tughulghan bolup, ata ـ anisi sherqiy turkistandin mekkige berip hej qilish uchun kelgen bolsimu, bezibir sewebler tupeyli bular ana wetenge qaytip ketelmeydu. ustaz rehmetulla turkistaniy

emdila uch yashqa kirgen chaghlirida ata ـ anisi bilen birlikte seudiy erebistangha kochup baridu we bu muqeddes zeminda olturaqliship qalidu. ustaz rehmetulla turkistaniy bashlanghuch mektebni kichik yeshidila bashlighan bolup, u emdila on besh yashqa qedem basqanda dadisi wapat bolidu. shuningdin beri ailining teriki we perwishchisi bolghan merhum atisidin ayrilghan bolsimu, uning ustige yuklengen aile mesuliyiti we her qandaq ailide korulup turidighan bezibir qiyinchiliqlar, tosqunlar uning ilim tehsil qilish yolidiki iradisini hech boshashturalmaydu, belki u ozining tirishchanliqi , muqeddes dini hem eziz milliti uchun yaramliq adem bolushtin ibaret izgu niyiti we qetiy iradisi bilen oqushini dawamlashturidu. bir tereptin ailisining turmushini qamdash uchun ter tokup ishlise, yene bir tereptin oqushini ela derije bilen oqup putturidu.

 

ustaz rehmetulla turkistaniyning kichikidinla qelem mahariti kuchluk bolup, u ozining yuksek talant ـ qabiliyitini oqughuchiliq dewridin bashlapla namayan qilishqa bashlighan idi. oqughuchiliq dewridimu seudiy erebistanining meshhur gezit, Jurnallirida uning ilmiy qimmetke ige maqaliliri elan qilinip, oqurmenlerning qiziqishini jelb qilip kelidu. u 1981ـ yilighiche seudiy erebistan hokumitining toluq ottura mektipide oqutquchiliq qilidu. shu yili seudiy erebistan hokumiti teripidin alte kishilik mexsus heyet terkibide ozining ana wetini sherqiy turkistanni ziyaret qilidu. shu waqitta ustaz rehmetulla turkistaniyning yoquri bilim qabiliyiti we ijtimaiy jehettiki pewquladde maharitige qayil bolghan heyet uni islam dunyasi ittipaqigha ishqa kirishke teklip qilidu. shuningdin beri ustaz rehmetullah turkistaniy shu jayda herxil bolum bashliqliqi xizmetlirini atqurush bilen birge, seudiy erebistan teweside hemde ottura asiya jumhuriyetliri qatarliq ellerde alahide korunerlik shexslerdin bolup kelmekte. hazir u islam dunyasi ittipaqining qurultay ishliri mudiri bolup ishlep kelmekte. ustaz rehmetulla turkistaniy ikki oghul, bir qiz uch balining dadisi.

 

ustaz rehmetulla turkistaniy kichigidin ana wetenning hesritide osken we musulmanlarning qibligahi bolghan ulugh mekke mukerreme shehride oqup terbiye alghanliqtin, uning qelbidin urghup chiqqan semimiy wetenperwerlik we heqiqiy dindarliq uningda wayigha yetken. u putun dunya musulmanlirinip diniy jehettiki htiyajlirini hel qilish yolida ejir singdurush bilen bir qatarda, ana wetinimiz turkistanning mujadiliside alahide olgilik xizmetlerni atqurup kelmekte. ustaz rehmetulla turkistaniy ozining mol bilimi we kuchluk qelem quwwiti bilen wetinimiz sherqiy turkistanning, jumlidin dunyadiki ezilgen musulman milletlerning dewasi weten heqqide herxil texelluslar bilen neshir qilinghan nechche onlighan qimmetlik eserlerning we kopligen ilmiy maqalilarning aptori boldi. hazirmu u izchil turde qelem kurishini dawam qildurmaqta.

 

ustaz rehmetulla turkistaniy ozining ana tili bolghan uyghur tilini we uning mektep tili bolghan ereb tilini mukemmel bilgenning sirtida, turk, engiliz, fransuz we ordu tillirinimu yaxshi bilidu hem bimalal sozleydu. shu sewebtinmu

uning herxil sahe bilimliridin we dunyaning weziyitidin toluq xewerdar bolush pursiti kop bolmaqta.

 

chetellerdiki sherqiy turkistan azatliq teshkilatlirimu ustaz rehmetullaning maddiy we meniwi jehettin yarـ yulek bolushi sayisida ghelibilik netijilerge eriship kelmekte. chetellerde turkistan dewasigha qedem qoyghan we dunyaning herqaysi jaylirida qandaqla bir penni oginish uchun oqushqa chushmekchi bolghan turkistanliqlarning kopinchisi eng awwal ustaz rehmetulla turkistaniy bilen tonushidu we uning yardimige we qollishigha erishidu. qisqisi, ana wetendin emdila chiqqan bir turkistanliq chetellerdiki hemsheherlerdin eng awwal ustaz rehmetulla turkistaniyning namini aplaydu we tonuydu.

 

ustaz rehmetulla turkistaniyning emgekliri nahayiti kop, ozumge birqeder tonushluq bolghan ulughwar emgeklirini qisqiche bayan qilip otushni xalaymen.

 

ustaz rehmetulla turkistaniy din we weten yolida yaxshi ishlarning bashlamchisi bolup keldi.

 

ustaz rehmetulla turkistaniyning paaliyetliri

 

islam elliride xususen ottura asiya jumhuriyetliride qanchilighan diniy we miliyy muesseseler hem teshwiqat organlirining barliqqa kelishide bashlamchi we kopligen yaxshi ishlarning asas salghuchisi boldi. ustaz rehmetulla turkistaniyning kutupxanisidiki erebـche, engilizche, turkche, orduche, fransuzche, parsche we bashqa herxil tillardiki kitab, Jurnal we gezitler qataridin orun alghan rus, uyghur, ozbek, qazaq, tatar, qirghiz we bashqa tillardiki kopligen kitablarning birinchi betige yezilghan hormetlik rehmetulla turkistaniy sizning bashchiliqingiz we yardimingiz bilen bashlighan xeyrlik ishlirimiz mewe bermekte. rehmet sizge degen aptor yazmiliri bu degenlirimning janliq ispatidur. ustaz rehmetulla turkistaniy seudi erebistanda sherqiy turkistan oqughuchiliri fondining tesis qilinishida bashlamchiliq rol oynidi. uning harmay ـ talmay izchil tirishchanliq korsitishi netijiside tesis qilinghan mezkur fondining maddiy yardimi sayisida minglarche sherqiy turkistanliq yashlar dunyaning her qaysi jaylirida herxil penlerde oqup bilim elish pursitige ige boldi, yuzlerchisi oqushlirini tamamlap weten ichi we sirtida din we milletke xizmet qilish sepige qoshuldi. ustaz rehmetulla turkistaniy ozining weten dewasi we diniy dewetke bolghan semimiy ixlasining turtkusi bilen qazaqistan,qirghizistan, germaniye, turkiye qatarliq doletlerdiki weten dewasini qiliwatqan we islam dewitini elip beriwatqan nechche onlighan gezit we Jurnallargha maddiy hem meniwi yardemlirini qilip keldi. ustaz rehmetulla turkistaniy sherqiy turkistan yashlirigha atidarchiliq qilishtek aliyjanap peziliti bilen kopligen uyghur yashlirini misir, seudi erebistan, pakistan, turkiye, yemen qatarliq doletlerde ozi biwasite kuch chiqirip oqushqa orunlashturdi. ustaz rehmetulla turkistaniy her qaysi islam elliride oqushlirini tamamlighan qanche onlighan sherqiy turkistanliq yashlarni munasiwetlik organlarning wasitisi bilen her qaysi doletlerge oqutquchi supitide ewetip, ularni dinimizgha xizmet qilidighanlarning sepige qoshti. qazaqistan we qirghizistan qatarliq doletlerde hazirmu shundaq ishlep keliwatqan yash alimlar buning misali. ana wetendiki xelqimizning diniy kitablargha bolghan zor ehtiyajini sezgen ustaz rehmetulla turkistaniy munasiwetlik organlarni sherqiy turkistan xelqini diniy kitablar bilen teminleshke teshebbus qilish bilen birge, ozi deslep qilip ilim we iman namliq kitabini hazirqi zaman uyghur tili bilen yezip chiqidu. ustazning mezkur kitabi hazirqi zaman uyghur tilida yezilghan tunji diniy kitab sanilatti. chunki 80_ yillarning shataitida mundaq bir diniy kitabning yezilishi alahide chong ish idi. ustazning mezkur kitabi oz waqtida dunya islam ittipaqining metbeside besilip tarqitilghan idi. uning bu ulughwar ishi chetellerdiki qelem quwwiti bar sherqiy turkistanliqlarning uyghur tilidiki diniy kitablarni yezish we ana wetenge ewetip xelqimizning diniy ehtiyajini qandurushqa yardem qilish rohini oyghitiwetti. netijide, zamanimizgha qeder yuz parchidin artuq diniy kitab yezildi. ustaz rehmetulla turkistanyning seudi erebistan hokumiti aldidiki yuqiri abroyi we shan ــ sheripi, hokumet organliri we munasiwetlik shexsler bilen bolghan ijtimaiy munasiwitining pewquladde yaxshiliqi sewebtin seudi erebistan teweside xeli katta shexslerning qolidin kelmeydighan xeli ishlarnimu ustaz rehmetulla turkistaniy ozi yalghuz hel qilip kelmekte. ustaz rehmetulla turkistaniy ana wetendikilerning arzusigha binaen, seudi erebistan mekke mukerreme radiyo istansisi turkistan bolumining kundilik bir saetlik anglitishini ikki saetke chiqirish we uyghur edebiy tilini rawan sozleydighan yashlarni ishqa kirguzush arqiliq turkistan bolumining tereqqiy qilishigha we yaxshilinishigha kop hesse qoshti. turkistan bolumige qabiliyetlik yashlarni orunlashturush bu yerdiki barliq turkistanliqlarning birdek arzusi bolghan bolsimu, hechkim emelge ashuralmay kelgen bu ishni ustaz rehmetulla turkistaniy ozi hokumetke biwasite yol mengish arqiliq emelge ashurdi. netijide, misir ezher uniwerstetini we oakistan feysel islam uniwerstetini putturgen yashlarni mezkur orungha ishqa kirguzdi. ustaz rehmetulla turkistaniy wetinimiz sherqiy turkistanning mujadilisi yolida qelem kurushini uzmey dawamlashturup kelmekte. u bir qanche on yildin beri herxil texellus bilen kopligen qimmetlik eserlerni yezip chiqti. u hazirmu izdinish we yezish yolida izchil ishlep kelmekte. ustaz rehmetulla turkistaniy burundin ta hazirghiche, her qaysi doletlerde ilim tehsil qiliwatqan sherqiy turkistanliq oqughuchilarning birdinbir koyumchan atisi we mehir_ shepqetlik ustazi bolup kelmekte. u chetellerdiki sherqiy turkistanliq oqughuchilarning qandaqla bir mushkilati bolsa jiddiylik qarap derhal hel qilishning charisini qilip kelmekte we maddiy hem meniwi jehettin yardimini dawamlashturup kelmekte. hemme uning bu aliyjanap xisliti we ozining qimmetlik waqtini, omrini xelqi uchun beghishlashtin saadet hes qilidighan ulughwar rohini bilgenliktin, chetellerdiki sherqiy turkistanliqlar we oqughuchilar duch kelgen mushkilatliri toghruluq hemme uningghila murajiet qilidu. ustaz rehmetulla turkistaniygha murajiet qilghanlar hazirghiche naumid bolup baqmidi.

 

ustaz rehmetulla turkistaniyning exlaq- peziliti

 

ustaz rehmetulla turkistaniyning exlaq_peziliti we aliyjanabliqi rasttinla ademni qayil qilidu. uning guzel exlaqi uning ulgilik ish ـ izliri bilen gireliship ketken.

 

diyanet

 

diyanet sozi kopligen kishilerning chushenchiside, islam perzliridin bolghan shu cheklik zahiriy ibadetler, xususen besh wax namaz bilenla olchunidu. kishilerning neziride besh waax namaz oqughan, teqwa qiyapette yurgen adem diyanetlik hesablinidu. emma islam dinida diyanet ــ quran we hedisning rohi boyiche emel qilish, dinning eqide, exlaq, ibadet, halal_haram pirinsiplirigha toluq emnel qilish, ichki dunyasi tashqi korunushidin guzel we parlaq bolush degenlerni oz ichige alidu. zamanimizda nurghun kishiler ibadet qilishta aldinqi qatarda turidu, emma ular muamile, exlaq we yurush_ turush jehette nol derijide turidu. mundaq kishiler ozlirining saxta qiyapiti bilen teqwa, diyanetlik korungini bilen heqiqiy dindarliqtin elwette yiraqtidur.

 

mening ustaz rehmetulla turkistaniyni diyanetlik deginim islam dinida kozde tutulghan heqiqiy diyanetni mexset qilidu. men u kishide heqiqiy diyanetning ulgilirini korginim uchun shundaq deymen.

 

kemterlik

 

ustaz rehmetulla turkistaniy ozi kemter, illiq chiray, chiqishqaq we ijtimaiy munasiwet sewiyisi pewquladde yoqiri bolup, her sahe kishiliri bilen bolghan ijtimaiy munasiwiti alahide yaxshi bolup kelmekte. u herkimge uning meqamigha yarisha ulgilik muamile qilidu, addiy_ sadda yashashni, herkimning hajitini rawa qilishni yaqturidu, herkimge kemterlik bilen muamile qilidu. shu sewebtinmu, ustaz rehmetulla turkistaniy nowettiki turkistan mujadilisini dawam qildurush we bashqilarning qolidin kelmeydighan wetenge hem milletke paydiliq kopligen ijabiy ishlarni emelge ashurup kelmekte.

 

jiddiylik

 

ustaz rehmetulla turkistaniy baliliq cheghidin bashlapla tirishchan we mesilige jiddiy qaraydighan xisletke ige bolghanliqtin, bashqilarning mesilisinimu xuddi ozining shexsi ishidek bilip derhal hel qilishqa kirishidu we uni bir terep qilmighuche turmaydu, ozining shexsiy ishlirini bolsa waqitliq onutidu. adette, ustaz rehmetulla turkistaniydek, xizmet orni yuqiri, ishi aldirash we waqti az kishilerning herkimning yazghan qalaymiqan xetlirige bir _ birilep yezip olturushi mumkin emes. emma ustaz rehmetulla turkistaniygha xet yazghan her qandaq adem xetining jawabini waqtida alidu. hetta u oqughuchilardin kelgen ebjesh xetlerning hemmisige waqtida jawap berip, telep qilghanlirini hel qilip berip kelmekte.

 

mesuliyetchanliq

 

ustaz rehmetulla turkistaniy chongqur mesuliyetchan bir kishi bolup, ulugh dinimizgha, ana wetenge we milletke qarita mesulliyitini her dayim hes qilighanliqtin, oz wijdani uninggha yukligen bu mesuliyetlerni kutullgendinmu ashurup orunlap kelmekte.

 

raschilliq

 

ustaz rehmetulla turkistaniy ozining raschilliqi we chinliqi bilen bashqilardin alahide perqlinip turidu. uning bu guzel exlaqiy herkimni qayil qilmay qalmaydu.

 

wedige wapa qilish

 

ustaz rehmetulla turkistaniy birer ishqa wede qilsa choqum uni orunlaydu. uni tonuydighanlardin hechkim uning birer ishni orunlashqa yaki birer kishi bilen uchrishishqa wede berip qoyup, uninggha xilapliq qilghanliqini bilmeydu. ustazning bu guzel exlaqini uni tonuydighan her qandaq kishini obdan bilidu.

 

tirishchanliq

 

ustaz rehmetulla turkistaniy kichikidinla mesuliyetke qarita tirishchanliqi bilen exlaqlanghan bolup, xizmet ornining yoqiriliqi, mesuliyitining eghirliqi, ishining kopliki we waqtining tarliqigha qarimay her ishni oz waqtida we jayida orunlap kelgenning sirtida, ana weten mujadilisi heqqide izdinish hem yezishnimu toxtatmay kelmekte.

 

ilimge berilish

 

ustaz rehmetulla turkistaniy uchun kitab eng qimmetlik bayliqtur. seudi erebistan sharaitida bashqilar bar kuchi bilen mal _ dunya toplash awarichiliqida yurse, ustaz rehmetulla turkistaniy kereklik kitab we gezit _ Jurnallarni toplash yolida yiligha minglarche dollar pul serp qilish bilen aldirash. kunduzi ishxanida hokumetning ishini qilip, axshamliri kech saetlergiche oyidiki mexsus ishxanisida olturup kitap koridu, izdinidu we yazidu.

 

wapadarliq

 

dunyada her qandaq bir kishining oz wetinige, dinigha we xelqige oteshke tegishlik melum wapa burchi bolidighanliqi eniq tursimu, kopligen kishiler bu ulughwar burchni hes qilmaydu. eger dunyada hemmila adem wapadar bolidighan bolsa idi, hazirqi bu dunyaning weziyiti bashqiche bolghan bolatti. shundaqtimu janabi allah taala oz rehmiti bilen her millettin bir qanche nadir shexslerni chiqiridiken, ularning emgeklirri bilen shu milletni yoleydiken. ustaz rehmetulla inayetulla turkistaniy uyghur millitining zamanimizdiki birdinbir wapadar oghli desem belki mubalighe qilmighan bolarmen.

 

waqitni qedirlesh

 

ustaz rehmetulla turkistaniy waqitning qedrini hemmidin yaxshi bilidighan, bir minut waqitnimu israp qilmaydighan alahide insanlarning biridur. u bugunki ishni etige qoyushni chong bir xataliq dep bilidu. uning qisqa waqit ichide royapqa chiqiriwatqan katta xizmetliri we emgek mewiliri bu degenlirimning misalidur.

 

axirida, qedirdan ustazimiz rehmetulla turkistanigha zor ten saqliq we beriketlik hem uzun omur tilemymen, uninggha zor utuqlarni tileymen.

 

menbe: seudi erebistan radiosi uyghurche bolumidin ustaz muhemmet yusup

 

ilawe: men surgunde yashawatqan uzun yilliq hayatimda sherqi turkistan dawasi we jumlidin uyghur milliti uchun emeli ish qilghanliqigha shahit bolghan yaki ishengen birqisim ulughwar kishilirimizning terjimihali we hayat hikayisige hewes qilip arxiplashturup mengiwatqan idim.

 

men shexsen uzun yillar burun rehmitulla inayettulla ustazning yardimige erishken hem shundaqla www.turkistanlibrary.comnamliq tor betidin paydilnishtin sirt talay ijabi ish-izlirini yeqindin bilgen bolghachqa,oz eghizidin terjimihalini anglap yezishqa tirishqan bolsammu,neme sewebtinkin tang? belkim kemterlikidin bolsa kerek terjimihalini turghuzushqa qeti qayil qilalmdim,axiri muhemmet yusup ustaz retligen mushu melumat bilen kupayilinishke toghra keldi.