zixrulla

 

bir heptidin beri bir turk muxbirning suriyediki uyghurlar heqqidiki bayanliri torlarni qaplidi. u sozide « turkiyening qoli bilen suriyege orunlashqan uyghurlarning xitayning lagirlirini heqqaniylashturup qoyghan»liqini ilgiri surdi. muxbirining meqsiti beziler degendek, meyli aq partiyeni sesitish bolsun, yaki uyghurlargha kongul bolush bolsun, bu ayrim tima. mening peqet toxtilidighinim, lagirlarning heqqaniylishish mesilisi.

qanuniy nuqtidin suriyediki uyghurlarning mewjudiyiti, ularning shuar we herketliri nime bolushidin qetinezer, xitayning uyghurlarni lagirgha solishini heqqaniylashturalmaydu. eger heqqaniylashtursa, peqet uyghurlarning pasport elish otkilining qeyinlishishini heqqaniylashturushi mumkin, emma, bumu putun bir milletke qarita pasport cheklimisini heqqaniylashturalmaydu. chunki dunyada herqandaq bir doletning tup fonkitsiyesi jemiyette tonuqunush peyda bolghanda toqunushqa qatnashqan bilen qatnashmighanni , qatnashqinining ichidiki gunahkari bilen gunahsizni perqlendurushtur. doletning bu perqlendurush mesuliyiti ichki toqunushlardila emes, doletleraara urushtimu hem mewjut. shunga « gaga ehdinamisi», « jenwe ehdinamisi» qatarliq xelqrara qanunlar barliqqa kelgen.

etrapimizgha qarisaq shimaliy irlandiye qoralliq kuchliri, ispaniyediki basik milletchiliri esirlerdin buyan qoralliq qarshiliq korsitiwatidu, bezi herketliri xelqaara teripidin terorluq dep eyipliniwatidu; emma engiliye bilen ispaniye ular mensup bolghan xelqni lagirgha solighini yoq. turkiyede p k k nechche on ming puqrani olturdi, emma turkiye kurtlerni lagirgha solap baqmidi.

suriyediki uyghurlarla emes, meyli tyenenmin, meyli kunming meyli urumchi etigenlik bazargha hujum qilish weqeliri bolsun, hichqaysi xitayning lagirlirini heqqaniylashturalmaydu. peqet gumandarlar tutulghuchie qolllinilghan belgilik bixterlik tedbirlirini heqqaniylashturushi mumkin, emma, umu qara-qoyuq tutqun qilishnimu heqqaniylashturalmaydu.

heqiqet nuqtisidin uyghurlar, mustemlikidin qutulush uchun, xuddiy dunyadiki putun milletlerning tarixida bolghinidek, ozlirige herbiy jehettin yardem bergen yaki berish ehtimali bolghan (bu yardem meyli eskeriy eslihe meyli telim -terbiye bolsun) herqandaq dolet, teshkilat we shexis bilen hemkarlishish heqqi bar. urush rayonliridin ozlirige sherik izdesh, purset izdesh, teliyini sinash mehkum bir milletning eng tebiiy heqqi we tallishi.

ozini musteqilchi degen bir teshkilat, oz xelqining mustemlikichige qarshi qoralliq teshkillinish we qarshiliq korsitish heqqini inkar qilmasliqi kerek. ozini uzul-kesil musteqilchi dep jar seliwatqan bir shexis oz xelqining mustemlikichige qarshi herqandaq shekildiki qarshiliqini qollishi kerek. istratigiyechilik qilip, " suriye bizge paydisiz deguchiler, buning ornini alalaydighan - bizge quchaq echip turghan yene bir sepni korsitip berelishi kerek. undaq bolmighanda bu musteqilchiliq eng siliq til bilen eytqanda angsiz, sadda musteqilchiliq bolidu.