kok bayraq, 2024-yili 2-may

 

erep wekiller sherqi turkistanni ziyaret qilip we uyghur qirghinchiliqining gherp teshwiqati ikenlikige qayilliqliqini bildurup ikki heptidin keyin, rayondin irqiy qirghinchiliqining iqtisadiy sahediki eks sadaliri anglinishqa bashlidi.

 

uchur 1 , « yerimizni tartiwaldi, jenimizni qandaq baqimiz? bu dunyada adlet yoqmu? bizge ige chiqidighan birer dolet , birer teshkilat yoqmu?!!»

 

diqqetke sazawer ki bu sadalar, urush rayoni bolsimu, pikir erkinliki bar bolghan pelestin yaki ukrainiyedin emes, axbarat erkinliki boghulghan, minglarche kishi « selbiy» uchur tarqatqanliqi uchun kesilgen uyghur jemiyitidin keliwatidu.

 

bu ayalgha bunche chong jasaret , bunche chong tewekkulchilik nedin kelgen?! ayal shikayitini mundaq dawamlashturidu: « jenimizdin toyduq, hokumet kuchluk bolghandikin bizni etiplawetse bolmamdu, qiriplawetse bolmamdu?!! bunche azap tarqandin olginimiz rahet emesmu?!»

 

menche bu jumliler, neq irqiy qirghinchiliqning iqtisadiy sahediki eks sadaliridur.

 

uchur 2, bir top kishi pemidur kuchiti tarqitiwatqan mashinining arqisdin yugireydu. bu korunush afghanistanda amerika ayriplanigha egiship yugurewatqan kishilerning korunishini eslitidu, epsuski afghanlarning ozliri duch kelgen xewptin qechishni sinash imkani bar, uyghular uchun uni tesewuur qilishmu mumkinsiz, chunki ular tomur qepezning ichide.

 

uchur 3, korunushte ishlewatqanlarning hemmisi ayal, demek, ailidiki erkekler turme we lagirda.

 

uchur 4 , soghuq we boranliq hawada etiz beshida, gah omilep , gah yerde yetip turup ishlewatqan ayallar ....

 

bu korunushlerning hich biri ziyaretchilerge korsitilgini yoq. rayondiki ul eslihe qurulushlirini korop hayajanlanghan bir erep wekil , bu tereqqiyatni " xelqqe mayil " tereqqiyat dep maxtidi. xosh, qaysi xelqqe? uyghurghimu we xitay kochmenlirigimu? elwette xitay bundaq perqlendurushni xalimaydu, chunki u " jongxua milliti"din ibaret birla millet berpa qilish bilen aldirash. emma ozgermigen bir realliq bar: uyghur we xitaylar, tili, dili, dini, kelip chiqishi tuptin perqliq bolghan, ozara yughurulmaydighan, qochisimu qeni qetilmaydighan ikki ayrim millettur.

 

xitay bu realliqni yoshurush uchun rayongha minglarche ziyaretchilerni teklip qildi, kezdurdi, emma , ular ketkendin uzun otmey, ijtimaiy taratqu degen bu bengwash qoral, xitayning yoshuriwatqanlirini pash qildi. yuqurqi uchurlkardin ziyarechilerge beriliwatqan signal shu: siler korgen u naxsha eytiwatqan, usul oynawatqanlar uyghur jemiyitining kichikkine bir qismi, bu jemiyette lagir we turmide yetiwatqan milyonlarche kishi bar, ularning qorqsaq ghemide yashawatqan aile ezaliri bar, untulduriliwatqan bayramliri bar. bizning ehwalimizni rastinla bilmekchi bolsanglar, halimizgha xitayning meydanida turup emes, insani meydanda turup qaranglar, xitayning qaniti astida kelip emes, musteqil tekshurush guruppisi bolup kelinglar.....

 

elwette bu sadaar, irqiy qirghinchiliqining iqtisadiy sahesning kichikkine bir qismi ; bulang- talang qiliniwatqan yerasti yer usti bayliqlar, monopol qiliwelinghan tijariy pursetler qatarliq chong sahelerdiki sada texi anglinishqa purset tapqini yoq.