2016-yili oktebirde urumchide toyuqsiz ghayib bolghan we keyinche xitay dairiliri teripidin «doletni aghdurushqa qutratquluq qilish» jinayiti bilen eyiblinip 15 yilliq muddetlik qamaq jazasigha hokum qilinghanliqi ashkarilanghan uyghur obzorchi we yazghuchi yalqun rozining amerikida yashawatqan qizi tumaris yalqun sinliq chaqiriq qilip dadisining qoyup berilishini telep qildi. 

u 7-oktebir X hesabida sinliq murajiet ilan qilip dadisining qoyup berilishini telep qildi. u mundaq dedi: «dadamning xitay hokumiti teripidin elip ketilgenlikige sekkiz yil boldi. uning jasariti we muhebbiti meni dawamliq adalet izdeshke we uning erkinliki uchun kuresh qildi yeteklidi».

xewerlerge qarighanda, yalqun rozi uyghur ziyaliylirini tutqun qilish yuqiri pellige chiqqan 2016-yili oktebirde urumchidiki oyidin ghayib bolghan. shuningdin keyin uning iz-deriki bolmighan. xitay taratquliri keyinche uning 2018-yili 1-ayda urumchide echilghan bir sotta sotliniwatqan korunshlirini tarqatqan.

amerika xelqara diniy erkinlik komiteti (USCIRF) ning torida yalqun rozi mundaq tonushturulghan: «yalqan rozi edebiy tenqidchi, yazghuchi we shinjang maarip neshriyatining sabiq tehriri bolup, u uyghur aptonom rayonidiki mekteplerde qollinilish uchun uyghur tilidiki dersliklerni tuzitidighan resmiy heyetning bir qismi supitide 2001-yildin bashlap qilghan xizmiti seweblik turmige tashlanghan. yalqun rozining qolgha elinishi sh u a r da musulman az sanliqlarning milliy yaki medeniyet kimlikini ipadileshni oz ichige alghan sewebler tupeylidin koplep tutqun qilinghan bir mezgilge toghra kelidu». torda yalqun rozining etnik kimliki seweblik turmige tashlanghanliqi tekitlengen. 

2024-yili 7-oktebir