waqit chiraylargha qoruq, bedenlerge ajizliq, chach we saqallargha aqliq elip kelish bilen bille ejelnimu chaqirip kelidu. waqitni toxtitip qalghili bolmaydu. insan qudriti uni arqigha chekindurelmeydu. mana bu – waqit. mushu waqitning ozi bilim elish, ijad qilish, milliti we wetini uchun jan koydurup ishlesh, axiretliki uchun yaxshi emellerni qilish pursitidur.
demek, bu hayatliq musapisi uzun musabiqilerge teyyarlanghan meydan bolup, waqitni qedirleshni bilgenler we uni ching tutup qilishqa tegishlik ishlarni waqitda we mukemmel qilish arqiliq netije yaritish bilen allahni we xelqini memnun qilalaydighanlar utup chiqidighan musabiqidu.
waqit _ hayat, waqit _ pul, waqit _ ilim, waqit _ salametlik, waqit _ pen _ texnika, waqit _ qimmetlik her nerse. bezi shirketler axirqi bir minutluq waqit ichide hessilep paydigha erishse, bezisining bir minut kechikish weyran bolidighanliqi, jiddiy qutquzushqa ehtiyajliq bezi kesellerning dawalashqa bir minut kechikish seweblik olup ketidighanliqimu bir realliq.
insanning qolidiki eng qimmetlik nerse waqittur. waqit insanning eng chong desmayisidur. ehwal bundaq iken, eqil igisi bolghan insan waqitning qedrini bilishi, uni bihude otkuzuwetmesliki, uni ozining we bashqilarning menpeeti uchun ishlitishni bilishi, shundaqla bashqilarning waqtinimu zaye qilmasliqi lazim.
ulgurelmeslik we waqtida qilalmasliqning sewebi
qandaqla bir ishni waqtida qilalmasliq, birer wezipini belgilengen waqtida orundiyalmasliq we qandaqla bir ishqa yaki birer jaygha olgurelmeslikning birla sewebi bar. u bolsimu, «texi waqit barghu» dep ozini aldashtin ibarettur. hemme ishni eng axirqi waqtida aldirap- tenp qilidighan ademler heqiqeten ozini bihude azablaydighan exmeqlerdur. mundaqlarning qilghan ishi hemishe kemtuk, cholta bolidu, hergiz ghelibilik bolmaydu. chunki waqitqa riaye qilmaydighan adem herqandaq bir ishqa «waqtim bar» muamilisini qilip, bashqa ishlar bilen bolup qalidu. netijide qilidighan ishini kechikturup qoyidu, baridighan yerige kechikip baridu. bu arida kop iztirap chekidu, ishini aldira tenep chala _ puchuq qilidu. emma waqitqa riaye qilidighan adem herqandaq ishni waqtida ada qilidu, baridighan yerige waqtida baridu, iztirap chekmeydu, kechikip qelip aqizade bolmaydu, hemme ishni temkinlik bilen qilidu. mundaq adem huzur we xatirjemlik ichide bolidu.
netije qazanghanlar hemishe waqitning tarliqidin dertlinidu
hayatida chong ishlarni qilghan we katta netijilerni yaratqan insanlarning kechurmishlirige qaraydighan bolsaq, ular hemishe waqitning tarliqidin dertlinidiken, bugunki ishni etige qoymaydiken. chunki ular diliduki, tirishchan ademler uchun waqit altundin qimmetliktur. tirishchan ademler hemishe waqitning tarliqidin dertlinidu we kunduzni kechige ulighusi kelidu. emma bikar telepler uchun kun otse, saet toshsa boldi. waqitning qedrini bilmigenler hemishe bashqilarning waqtini oghrilaydighan biperwalardur.
waqit oghrisi pul - mal oghrisidin yamandur
epsuski, bashqilarning pul - melini oghrilighan ademni kishiler oghri dep eyibleydu, emma kishilerning qimmetlik waqtini oghrilaydighan biperwalarni hechkim eyiblimeydu. halbuki, waqit oghrisining qilmishi mal oghrisining qilmishidin elwette eghirdur. chunki bir ademning waqtini oghrilighanliq uning pul _ melidin oghrilighandin yamandur.
saet manchige dep wede berip qoyup, wedileshke jaygha waqtida barmasliq eng qebih exlaqsizliq we bashqilarning waqtini, omrini oghrilighanliqtur.
kerek bolghini waqitni serp qilish emes, waqittin paydilinishtur. waqitni menisiz serp qilghan adem uni zaye qilghan bolidu, emma waqittin paydilanghan adem netije qazinidu. musulman ademning hayatida waqit _ ibadettur. chunki musulman adem allah taalagha qulchiliq qilish (yeni allah taala korsetken boyiche hayat kechurush) uchunla bu dunyada mewjuttur. mana bu allah taalaning )jinlarni, insanlarni peqet manga ibadet qilsun depla yarattim( degen sozining menisidur. emma musulman emeslerning, xususen, gherbliklerning neziride «waqit _ puldur» degen pelsepe hokum suridu. bu pelsepini hesen besrining «men hayatimda ozining waqtini altun, kumushtin qimmetlik bilidighan kishilerni kordum» degen sozige selishturghinimizda, waqitning musulmanning hayatida neqederqimmetlik, neqeder ehmiyetlik ikenlikini bilip yetimiz. chunki altun, kumush zaye bolup ketse, uni ishlep tapqili bolidu, emma omur zaye bolup ketse, uni qayturup ekelgilibolmaydu.
bir baghlam pulni koyduruwetken ademni kishiler sarang deydu. emeliyette bolsa ozining waqtini bihude ishlar bilen, oyun _ tamasha bilen zaye qiliwetken adem heqiqiy sarangdur. chunki waqit puldin qimmetliktur. bezi shirketler bir minut waqit ichide hessilep paydigha erishse, bezisining bir minut waqit ichide weyran bolidighanliqi, jiddiy qutquzushqa ehtiyajliq kesellerning dawalashqa bir minut kechikip qelish seweblik olup ketidighanliqimu realliq. peyghember eleyhissalam bu heqte: «kopinche kishiler qedrini bilelmeydighan ikki nerse bardur: uning biri ten saqliqi, yene biri waqittur» dep korsetken.
2024-yili 12-oktebir