«qaytish» namliq qisqa hekaye filimning teshwiqat suriti.
shiwetsiyediki uyghur paaliyetchi nebijan elaning teshkillishide suretke elinghan «qaytish» namliq qisqa hekaye filim «sherqiy turkistan jumhuriyiti» xatire kunide, yeni 12-noyabirda tamashibinlar bilen yuz korushti. bu filim nebijan elaning uyghur muhajiritige teqdim qilghan ikkinchi filimi bolup, bundin uch yil burun tarqitilghan «xorlanghan wijdan» namliq filimimu korurmenlerning qizghin alqishigha erishken idi.
erkin asiya radiosining 15-noyabir xewer qilishiche, bu filimda gollandiyede yashaydighan adil isimlik bir yashni wetendiki ailisi xitay saqchi kuchlirining besimi bilen wetenge kelip «tughqan yoqlash» qa chaqirishi, bu yash urumchige qaytqandin keyin wetende korgen saxta sehniler, bu yashning oyidiki saxta tughqanlar, shuningdek ularning mushu ailidiki her bir ish-heriketni nazaret qilidighanliqi estayidilliq bilen yorutup berilgen.
«qaytish» namliq bu filimning senariyesini nebijan ela yazghan bolup, filimning reJissorluqi turk telewiziye filimlirining reJissorluqini qiliwatqan dangliq reJissorlarning mesliheti we yardimide tamamlanghan.
bu munasiwet bilen nebijan ela ependini ziyaret qilduq. u sohbitimiz jeryanida bu filimni ishlesh nowettiki weziyetning jiddiy ehtiyaji ikenlikini, shuningdek filimni ishleshtiki meqsiti heqqide ozining koz qarashlirini radiyo anglighuchilar bilen ortaqlashti.
bu filimda bash rol alghan waris sergez nowette turkiyede kino-telewiziye kespide ishlewatqan yash bolup, gollandiyedin urumchige tughqan yoqlashqa barghan adilning roligha chiqqan.
filimni ishlesh jeryanida turkiyediki bezi artislar filimdiki «ana» roligha chiqishni ret qilghachqa, amalsizliqtin «ana» rolini «singil» roligha almashturushqa mejbur bolghan.
bu filim 12-noyabir kuni awstraliye, yaponiye, gollandiye, shiwetsiye qatarliq doletlerde birla waqitta tor arqiliq qoyulghan hemde filimni korguchilerdimu alahide tesir qaldurghan. «shiwetsiye uyghur birliki» ikki jumhuriyetning qurulush kuni munasiwiti bilen birlik ezalirini bir yerge jem qilip bu filimni korgen.
ebijan elaning bildurushiche, «qaytish» filimi arqiliq muhajirettiki uyghurlargha xitayning hiyle-neyrenglirige aldanmasliqni eskertish meqset qilinghan. bu filimni ishlesh jeryanida duch kelgen bezi qiyinchiliqlarnimu alahide tilgha alghan nebijan ela bu heqtiki koz qarashlirinimu radiyo anglighuchilar bilen ortaqlashti.
omumen bu filimda wetenge tughqan yoqlashqa barghan bir uyghurning weqelikini teswirlesh arqiliq xitayning tashqi dunyagha qaratqan ikki yuzluk teshwiqati, shundaqla uyghur irqiy qirghinchiliqini yoshurushtiki rezil oyunliri filimdiki artislarning heriketliride chinliq asasida gewdilendurulgen, dep qaralmaqta. mezkur filim hazirche heqsiz tarqitilmaydighan bolup, qiziqquchilarning heq tolep korushige echiwetilgen.
2024-yili 16-noyabir
