(bu timida bugun "zimistan" torida elan qilinghan maqaliqining terjimisi)
kok bayraq
herbiyche kiyimliride ay yultuzluq kok bayraq orun alghan bir top jengchining suriyediki shamni azat qilish urushidin keyin ghelibe ten-tenisi qilishi we bu ten-teniside qollanghan towendiki sozliri muhajirettiki minglarche uyghur qatarida meningmu yurikimni lerzige saldi:
---- bugun shamda ghelibe qilduq, inshaallah, bu ghelibini pat yeqinda wetinimiz sherqi turkistanda qazinimiz.... bugun shamda, xumusta besher esedning yallanmiliri qachqandek, ete qeshqerde, urumchide, aqsuda xitay kapirliri qachidu.
bu koronush heqqide xewer bergen engiliyening telegirap geziti yuqarqi sozler heqqide mundaq pikir bayan qilidu: " bezen ishlar diyishke asan, qilishqa asan emes, xitayning ikki milyon eskiri bar, aldinqi qatardiki bir herbiy kuch, bular, xitayning cheteldiki elchixaniliri we qurululush eslihelirige zerbe berelishi mumkin....
teligrap muxbirining diqqitini tartqini, uyghur jengchilerning shuarining emeliylishish mumkinchiliki bolghan, mening diqqitimni tartqini, hazirning ozide qilghini: bu sehnide namayen boluwatqan uyghurning milliy mewjutluq we milliy irade namayishi!
bu sehne uyghur paaliyetchiliri yillardin beri namayish qilip keliwatqan istanbuldiki bayazit meydani emes, gollandiyediki dam meydanimu emes, washingotoindiki aqsaray aldimu emes, belki dunyaning 13 yildin beri kozi tikilip turiwatqan, xelqaara axbaraning qizziq nuqtisi we mertni meydanda sinaydighan urush meydani. bularning sadaisida hazirghiche namayishlirimizda men anglap kelgen, bezide menmu awaz qatqan yelinish yoq, ezilish yoq, murajiet yoq; peqetla xatirilitish bar, heywe bar, merdaniliq bar.
del mushu perqtin bolsa kerek, teligraptiki bu uyghur xewiri bir kunde bir milyondin artuq kishining korushige nail bolghan.
!
xitay sherqi turkistanni ishghal qilghan kunidin bashlap ijra qilghan we waz kechmey keliwatqan tedbiri,dunyagha uyghurni untuldurush. taki 2001 -yili 11-sintebir weqesi yuz bergenge qeder, rayonda bolup otken isyan we qarshiliqlarning birsinimu axbaratqa bermeslik, rayon xelqige pasport cheklimisi qoyush, chetelge chiqiwalighanlirini qayturup ekitish uchun putun diplomatik kuchini serp qilish qatarliqlar, ene shu uyghurni untuldurush, xelqaara kuntertipke ekelmeslik urunushining peqet birnechche misali.
uyghur jengchiler , yuqarqi shuarliri bilen xitayning ene shu uyghurning unini ochurush urunishigha ghelibilik bir zerbe berdi: yer sharida milliy azadliqi uchun kuresh qiliwatqan uyghur dep bir millet bar, mustemlike astida sherqi turkistan dep bir yer bar!
xitayning meqsiti uyghurni untuldurushla emes, uyghurni yer yuzidin un-tinsiz halda supuriwetish. 3 milyondin artuq uyghurni lagir we turmilerge solap chiritish, qisrlashturush bilen nopusini tizginlesh , bu mesililerning b d t kishilik hoquq kengishide muzakire qilinishini putun diplomatik kuchi bilen tosush .... bu shum niyetning ashkara birqanche ipadisi. uyghur jengchiler, yuqarqi shuarliri bilen, bu milletning texi yoqalmighanliqini, irqiy qirghinchiliqqa duch kelip turupmu milliy azadliq iradisining sunmighanliqi we sunmaydighanliqini jakalidi.
elwette barliq milletlerde bolghinidek, uyghur jemiyitidimu perqliq kozqarashlar bar, beziler suriyediki uyghurlarni uyghur dawasining kelechigige ziyan yetkuzup qoyidu dep endishe qilidu, hetta beziliri," uyghurgha terolruq qalpiqi keyudurush xitay teshkilligen" degendek suyqest neziriyelirige ishinidu. men we yene bir qisimlirimiz, ularning milliy azadliq jengchiliri ikenlikige, uyghur dawasigha kuch beridighanliqi we xelqaara tenchliqqa tohpe qoshidighanliqigha ishinimiz; ulardin pexirlinimiz we ulargha amanliq tileymiz.
12-20-2024
https://bitterwinter.org/uyghur-fighters-in-syria-a-uyghur-view/
