aldirapla ketmisingiz choqum netije qazinisiz

muhemmed yusup

seudi erebistandiki «elbeyk» tez yemeklik ashxanilirining igisi rami ebu ghezale ozining kechurmishlirini bayan qilip mundaq deydu:« mundin qiriq yil ilgiri dadam chetelge chiqip, firansiyening «brost» tez yemeklik shirkiti bilen ittipaq tuzup, bu shirketning seudi erebistandiki wekili boldi. dadam firansiyedin kelip ashxana achti, brostning xuruchliri fransiyedin keletti. bundaq tez yemeklikler 1974_ yillarda seudi erebistan jemiyitige nisbeten yengiliq idi. shunga xeridar intayin az id, hetta bir yilda ashxanimizgha kelidighan xeridar sani yuzdin ashmaytti. kirim, az bolghanliqtin dadam ashxanigha ishchimu almighan bolup, hemme ish ozi qilatti, xeridarlarni ozi kutetti, tamaqni ozi pushuratti, taziliqni ozi qilatti. chunki biz kichik iduq, bizni oqunglar dep ashxanining ishigha salmaytti. dadam shundaq ishlepmu ashxanining chiqimlirini aran chiqiratti, payda yoq idi.

ikki yildin keyin dadam wapat boldi. firansiyediki shirket dadamning olumi bilen ittipaqni emeldin qaldurdi. dadamning tartqan japaliri bikar ketti, bir qanche yildin beri achqan ashxanisi taqilil qaldi. bu arida bankidin xet keldi, biz bankigha milyon riyaldin koprek qerzdar ikenmiz. banka bizge ikki chiqish yoli korsitiptu: ya barliq igidarchiliqimizdiki nersilerni bankigha otkuzup berip qezrni tolesh yaki ikki yil ichide az_ azdin toleshtin ibaret idi. biz ikkiinchisini talliduq. ukam bilen ikkimiz qattiq ishlep qerzni toleshke bel baghliduq. shundaq qilip biz dadamning ishini dawamlashturush uchun, kichik bir tez tamaqxana achtuq. ore tursaq beshimiz taqiship qalidighan kichikkine bir oyde tamaq teyyarlayttuq, ashpezmu ozimiz, ishchimu ozimiz, taziliqchimu ozimiz bolduq. chay, qehwe degenlerni, aliy tamaqlarni ozimizge haram qiliwettuq. nahayiti iqtisadchanliq bilen ish korup , hemmini ozimiz qilduq, hetta xuruchlarni ozimiz yasap chiqtuq. chunki firansiyening xuruchliri bek qimmet idi. xeridarlarni bu yengi xuruchqa kondurush uchun uch, tot yil ketti, ishimiz intayin asta mengiwatatti. chunki shu chaghlarda jidde shehiride 400 din artuq tez tamaqxanisi bar idi. biz bashqilarningkidin perqliq alahide bir ish qilishmiz kerek idi.
 
biz asta_ asta chongiyishqa bashlap, aishchilarni alidighan sewiyege kelduq, ularni tez xizmet qilishqa kondurush uchun tirishtuq. xuruchlarni hechkimge korsetmey mexpiy halda ozimizla teyyarlayttuq. shundaq qilip seudi erebistandiki eng meshhur «elbeyk» tez yemeklik ashxanilirini barliqqa kelturduq».
 
 
muweppeqiyet qazinalmasliqtin qorqmang
 
muweppeqiyet qazinalmasliqtin qorqmang. chunki hayat tejribilerdin ibaret bolup, muweppeqiyetsizlik muweppeqiyet qazinishning yolidur. muweppeqiyet qazinalmasliqtin qorqqan adem hechqandaq ish qilalmaydu. muweppeqiyet qazinalmasliq qorqunchluq ish emes, belki muweppeqiyet qazinishning muqeddimisidur.
 
muweppeqiyet qayta_ qayta urunup beqishning, waz kechmeslikning we toxtap qalmasliqning mehsulidur. chumulini misal qilidighan bolsaq, chumule ozining hejimidin nechche hesse chong nersilerni koturup mangidu, siz barmiqingiz bilen yaki aldigha bir nerse qoyuwelish bilen uning yolini tosuwalsingiz, u derhal bashqa yoldin yolini dawamlashturidu, zadi toxtap qalmaydu, igizge chiqidu, chushidu, ishqilip qilmaqchi bolghan ishini qilidu.
 
insaniyetning iptixarliq ulgisi hezriti muhemmed eleyhissalam allah taalaning dinini yer yuzide barliq dinlardin ustun we ghalib qilish ghayisidin qilche waz kechmidi, umidsizlenmidi, dewiti bir qetim meghlub bolsa, yene qayta bashlidi, mekkidikiler qolasq salmisa, taifqa beriip dewet qildi, dewitini tughqanliri qobul qilmisa, bashqa qebililerge bardi. oz dewitini dawamlashturush yolida gah kishilerni oyige ziyapetke chaqridi, gah safa teghigha chiqip turup hemme qebilige nida qildi, gah kishilerning oylirige berip dewet qildi.
 
ishqilip dewettin waz kjechmidi. mushriklar ustige togining ichi_ qerinlirini artip qoyghandimu waz kechmidi. taifliqlar tash etip putini qan qiliwetkendimu waz kechmidi.
 
sahabilirini «bu din keche bilen kunduz yetip barghan jaylarning hemmisige choqum yetip baridu»( ) dep righbetlendurdi. axiri ghelibe qildi.
 
dizni shirkitining qurghuchisi walt dizni mezkur shirketni qurush jeryanida nurghun qetim muweppeqiyetsizlikke uchrighan, kop qetim ziyan tartqan iken .
 
jorj birnardshow toqquz yil harmay_ talmay yeziqchiliq bilen shughullanghan bolsimu, yazghan nersilirige bir tiyin tapalmighan. kunde besh bet maqale yezip turupmu, birer maqalisi bahagha erishelmigen iken. shundaq turuqluq qetiy waz kechmigen we yezishni dawamlashturghan bolup, axiri dunyaning eng meshhur yazghuchiliridin bolghan iken.
 
franklin rozwelt bir qanche yil waqtini serp qilip yezip chiqqan ilmiy emgiki kino shirkiti yeripidin ret qilinghanda qattiq biaram bolghan bolsimu, qilche umidsizlenmey, waz kechmey tirishish arqiliq axiri muweppeqiyet qazanghan we amerikining ottuz ikkinchi reisi reis bolghan iken.
 
henri ford ozining meshhur ford shirkitini qurushtin burun besh qetim chong ziyan tartip iqtisadta nolge chushup qalghan iken.
 
muweppeqiyet bir muweppeqiyetsizliktin yene bir muweppeqiyetsizlikke yotkilishning netijisidur.
_cherchil
 
arzuni mumkin emes qilip qoyidighan birla nerse bar. u bolsimu, muweppeqiyet qazinalmasliqtin qorqushtur.
_ pawlu koyilho
 
bizning eng chong ajiz terpimiz waz kechiwetishtur, bizni muweppeqiyetke elip baridighan yollarning eng yaxshisi waz kechmesliktur.
_ tomas edison
 
geniral motorz shirkitining qurghuchisi hayatining axirqi waqitlirida shirketni bashquridighan bir adem izdep nurghunlighan yuqiri sewiyelik we tejribilik kishilerning arisidin birini tallap chiqqqan bolup, uning bilen sohbet otkuzush jeryanida, uning hayatida bir qetimmu muweppeqiyetsizlikke uchrap baqmighanliqini anglap, uni ishqa elishtin waz kechken iken.
 
tomas edison lampuchkini keship qilish uchun 40 ming betliktin artuq xatire yazghan. lampuchkining qilini yasashta 5 ming qetim muweppeqiyetsizlikke uchrighan. lampuchka bugunki kunde hechbir heyran qalarliq ish emes. emma 1880-yildin burun, elektir chiragh texi omumyuzluk ishlitilmigen bolup, shu chaghda yay nurluq chiraghlar eng moda boldi. uning uchun nahayiti zor kuch serp qilishqa we izdinishqa toghra kelidu. bezi alimlar uni bir sarang dep mesxire qildi, beziler uni quruq lap etiwatidu, uxlimay chush koruwatidu dep mazaq qildi. yene bir qanche alimlar matematika arqiliq uning bu tetqiqati muweppeqiyet qazinalmaydu, dep ispatlapmu berdi. lekin edison bashtin-axir tolup tashqan ishench bilen sinaq qildi.
 
u keche-kunduz toxtimay putun zehnini lampuchka qilini tejribe qilishqa serp qildi, peqet osumluk turidin 6000 xildin artuqni tejribe qildi. uning tejribe xatirisi 200din ashidu, jemiy 400 yuz ming bettin artuq bolup, mushuningghila ilgiri-keyin bolup uch yildin artuq waqit ketidu. 1880-yilining aldinqi yerimighiche, edisonning lampuchka qili siniqi yenila hechqandaq netijige erishelmeydu. emma u harmay- talmay tejribe qilish arqiliq axiri lampuchkining qilini yasap chiqishta muweppeqiyet qazinidu.
 
kuweytta chiqidighan« el mujteme»Jurnilining 2012_ yili13_ april sanida elan qilinghan «fordning ghelibisi»degen bir maqalide, eng qedimiy aptomobil«ford»ning ijadkari henri fordning qisqiche terjimihalini tonushturghan bolup, maqalide mundaq dep yezilghan:
 
henri ford melum bir elekter enirgiye shirkitide isleydighan addi bir ishchi idi. u kunde 11 saet ishlesh bedilige heptide 11 dollar ish heqqi alatti. henri kunluk 11 saetlik japaliq emgektin keyin, oyige qaytip kelip, oyining arqisidiki kichikkine kepisige kiriwelip yengi bir motor yasash yolida yerim kechigiche ishleytti. henrining ata _ anisi uning keche uxlimay qiliwatqan bu ishlirini ehmiyetsiz islar dep qaraytti we henrining chong ishlarni qolgha kelturushige ishench qilmaytti. hemme uninggha kuletti, dostlirimu uni mesxire qilatti. peqet uning ayali uninggha ishench qilatti we uning kelguside katta bir ishni emelge ashuridighanliqidin umidwar idi. shunga u erige hemishe medet beretti, ishini dawamlashturushqa righbetlenduretti. kechiliri uning bilen bille shu kichikkine kepiside uninggha hemrah bolatti. qish kunliri kechiliri soghuqtin qolliri titrep turup, erige jin chiriqini tutup beretti, erige yardem qilishtin qetiy zerikip qalmaytti. shu sewebtin bolsa kerek, henri hayatining axirigha qeder ayalini maxtaytti we uninggha bolghan chongqur soygusini izhar qilatti.
 
henri ford kisilerning mensitmeslikige, dostlirining mesxire qilishlirigha we ata _ anisining ishenmeslikige qarimay, wapadar ayalining qollishi we yardem qilishi bilen uch yil japaliq emgek serp qilish bedilige dunyadiki tunji aptomobil «ford» aptomobilini yasap chiqidu. henri ford hayajangha tolghan halda, heliqi kichikkine kepidin tot chaqa bilen mangidighan motorluq bir harwini heydep chiqqan chaghda kishiler kozlirige ishenmey qalghan iken. bu del 1893 _ yilining yaz ayliri idi».
 
( bext- saadetning 40 retsipi) namliq eserdin elindi.