amerika prezidenti tramp bashqa doletlerge qoyghan qoshumche tamoJna bejini waqtliq kechikturup, xitaygha qoyghan tamoJna bejini 145% ke chiqarghandin keyin, xitay dairiliri amerika tawarlirigha qoyulghan tamoJna bejini 125% ke chiqarghanliqini ilan qildi. amerika hokumiti bu ayning beshida xitay, yawropa ittipaqi we yaponiye qatarliq nurghun dolet we rayonlargha qoshumche tamoJna beji tedbirliri elan qilghan bolup, 9-april onlighan doletke qoyulghan tamoJna bejining 90 kun kechikturulidighanliqini bildurgen idi.
11-april jume kuni xitay dolet kengishi tamoJna beji komiteti amerikidin elinidighan tamoJna bejining %125 ke osturulidighanliqini elan qildi. aldinqi kuni, tiramp xitaygha qoyulghan tamoJna bejini %145 ke osturidighanliqini elan qilghan idi.
igilinishiche, xitayning dunya soda teshkilatidiki daimiy omiki jume kuni amerikining tamoJna beji tedbirliri toghrisida dunya soda teshkilatigha qoshumche erz sunghanliqini eytqan.
trampning yengi bir nowetlik tamoJna beji qarari
prezident tramp deslepte fewralda xitay mehsulatlirigha 10 pirsent tamoJna beji qoyghan idi. u otken ayda bu bajni ikki hesse osturdi. prezident tramp 2-aprel kuni xitaygha 34 pirsent tamoJna beji qoyghan. xitay hokumiti buninggha jawaben amerikagha qarshi 34 pirsent baj elan qilghandin keyin, prezident tramp dushenbe kuni xitaygha yene 50 pirsent baj qoshup qoyghan idi.
amerika prezidenti tramp xitaygha 50 pirsent baj qoyghandin keyin, xitay hokumiti bu mesilini chirayliq sohbet bilen hel qilishning ornigha amerikani seyshenbe kuni eyiblep, ozining bu mesile ustide «axirghiche jeng qilidighanliqini» jakarlighan idi. netijide, prezident trampning xitaygha 8-aprel chushkiche bergen mohliti otkendin keyin, amerikaning xitaygha qoyghan 104 pirsent tamoJna beji charshenbidin bashlap resmiy kuchke ige bolidighan boldi.
amerika maliye ministiri skot besent (Scott Bessent) seyshenbe kuni xitayning inkasini eyiblep, «xitay bizge qarshi tamoJna bejini osturse bizge neme ziyini? biz ular bizge eksport qilghan mehsulatlirining beshtin birini eksport qilimiz. shunga ularning utturghini utturghan» degen. ministir besentning bildurushiche, amerika prezidenti tramp bu ayning beshida 180 din artuq doletlerge oxshimighan shekilde tamoJna beji qoyghandin keyin, 75 tin artuq dolet aq saray bilen alaqiliship, amerika bilen bu mesilini sohbet arqiliq hel qilish yolini tallighan iken.
igilinishiche, bu doletler yawropa ittipaqi doletliri bolup, yawropa kengishining prezidenti ursula won der leyen dushenbe kunidiki muxbirlarni kutuwelish yighinida yawropa birlikining amerika prezidenti bilen tamoJna beji mesilisi ustide sohbet elip berishqa teyyar ikenlikini bildurgen. prezident won der leyen sozide «yawropa her zaman yaxshi sodilishishqa teyyar» degen.
awstraliye xitayning ittipaqliq chaqiriqini ret qildi
shuning bilen bir waqitta, xitayning awistiraliyede turushluq bash elchisi shyaw chyen awistiraliye gezitide pikir bayan qilip mundaq dep yazghan: «yengi ehwal astida, xitay awistiraliye we xelqara jemiyet bilen qol tutushup ishleshni xalaydu».
awstraliye muawin bash ministiri we dolet mudapie ministiri richard marles (Richard Marles) tirampning tamoJna beji we iqtisadi eniqsizliq aldida xitayning ittipaqliq chaqiriqini ret qilip, amerikining ittipaqdishi bolush supiti bilen awistiraliye «xitay bilen ortaq aldinqi sep shekillendurmeydu» dep jakarlidi.
shuning bilen bir waqitta u yene «biz amerika bilen xitay otturisidiki soda urushini korushni xalimaymiz, emma bizning diqqitimiz emeliyette sodining kop xillishishini ishqa ashurush» dedi.
2025-yili 12-april
