Global Rights Compliance, 2025-yili 1-dekabir
jenwe— bu hepte jenwede otkuzulgen birleshken doletler teshkilati soda we kishilik hoquq munbiride, aldinqi qatardiki qanun mutexessisliri we paaliyetchiler uyghur rayonidiki dolet mejburlighan emgekke (SIFL) teximu kuchluk diqqet qilishqa chaqirip heriket qollandi — bu yilliq munber yene bir qetim bu mesilini resmiy halda oz kuntertipige kirguzushni ret qilghandin keyin yuz berdi.
eghir kishilik hoquq depsendichiliklirining jawabkarliqini surushturush bilen shughullinidighan xelqaraliq qanun fondi bolghan Global Rights Compliance (GRC), uyghur yashlar teshebbusi we uyghur rayonidiki mejburiy emgekni axirlashturush birleshmisining wekilliri munberge birlikte qatnashti. ularning meqsiti, sistemiliq halqiliq basturush arqiliq daim chetke qeqiliwatqan uyghur awazlirining siyaset muzakirilirige elip kirilishige kapaletlik qilish idi.
hepte dawamida, bu paaliyetchiler dolet mejburlighan emgekke qarita teximu maslashqan xelqaraliq diqqetni jelp qilish uchun yighinlargha qatnashti we uchrishishlarni otkuzdi — buning ichide b d t ning zamaniwi qulluq shekilliri boyiche mexsus doklatchisi bilen otkuzulgen uchrishishmu bar.
pikir bayan qilish arqiliq, paaliyetchiler ishchilarning mejburiy emgek heqqide ochuq-ashkara sozliyelmeydighanliqi we teminlesh zenjirining ashkariliqining dolet ichi qanunliri teripidin cheklengenliki sewebidin, uyghur rayonida ishenchlik kishilik hoquq tekshurushi (due diligence) ning nowette mumkin emeslikini tekitlidi. ular GRC ning yeqinqi tetqiqatigha asasen, nechche onlighan shirketlerning uyghur rayonidiki mejburiy emgektin kelgen halqiliq qezilma bayliqlar bilen chetishliqi barliqini — buning sistemiliq basturush we kishilik hoquq depsendichilikige bolghan kishini chochutidighan derijidiki sherikchilik ikenlikini alahide tekitlidi.
«bizning b d t soda we kishilik hoquq munbirige beridighan signalimiz eniq: hokumetler mejburiy emgek mehsulatlirining dunya bazarliridin orun alalmasliqi uchun, choqum kuchluk import cheklimilirini qobul qilishi we ijra qilishi kerek» dedi Global Rights Compliance ning soda we kishilik hoquq bolumi bashliqi lara strangwayis (Lara Strangways). u yene: «maslashqan dunyawi heriket bolmisa, biz uyghur rayonida eslidinla yiltiz tartishigha yol qoyulmasliqi kerek bolghan mejburlash sistemisining normalliship ketish xewpige duch kelimiz» degenlerni sozlirige ilawe qildi.
«xelqara jemiyet uyghur mejburiy emgikining bir kirizis ikenlikini tonup yetishi kerek — peqet 2023-yilining ozidila 3 milyondin artuq adem emgek pirogrammilirigha mejburiy yotkelgen» dedi uyghur mejburiy emgikini axirlashturush birleshmisining soda alaqisi yetekchisi patrisiya kariyer (Patricia Carrier). u yene mundaq dedi: «bizning birleshmimiz bu hepte tekitliginidek, derhal chekinip chiqish — karxanilarning bu eghir depsendichiliklerge hesse qoshup qelishtin saqlinishidiki birdinbir mesuliyetchan yol hesablinidu. b d t rehberliri we munberliri uyghur paaliyetchilirining awazigha qulaq selishi kerek — bu mesilige sel qarashqa yaki uningdin ozini qachurushqa bolmaydu».
bu guruppilar amerika we yawropa ittipaqidiki mewjut emgek nizamlirining, jumlidin amerikaning «uyghur mejburiy emgikining aldini elish qanuni» (UFLPA) we yawropa ittipaqining «mejburiy emgek nizami»ning teximu kuchluk ijra qilinishi we emeliyleshturulushini, shundaqla mejburiy emgek mehsulatlirining import qilinishini cheklesh uchun teximu maslashqan dunyawi heriket qollinishni telep qilmaqta. ular yene barliq shirketlerni jiddiy turde teminlesh zenjirini iz qoghlap tekshurushke, uyghur mejburiy emgikige chetishliq her qandaq nuqtini bir terep qilishqa we uyghur rayonidin putunley chekinip chiqishqa chaqirmaqta.
Global Rights Compliance (GRC) , uyghur mejburiy emgikini axirlashturush, uyghur irqiy qirghinchiliqini toxtitish we uyghur yashlar teshebbusining wekilliri taratqularning ziyaritini qobul qilalaydu. munberge qatnashqan paaliyetchiler ishligen bir sinni bu yerdin korgili bolidu.
