әнгилийә енергийә қанун лайиһиси талаш-тартишқа дуч кәлди: мәҗбурий әмгәк ширкәтлириниң һөкүмәт мәблиғини қобул қилиши чәклиниши керәк
«муһапизәтчи гезити» ниң 23-марттики хәвиригә қариғанда, әнгилийә парламенти талаш-тартиш қозғиған енергийә қанун лайиһиси тоғрисида қизғин муназирә елип бериветипту. бу қанун лайиһиси мәҗбурий әмгәк билән шуғуллинидиған ширкәтләрниң әнглийәниң енергийә билән тәминләш зәнҗиридин пайда елишиниң алдини елишни мәқсәт қилған бәлгилимини өз ичигә алиду. лекин, бу һәптә бу бәлгилимә ағдурулуш хәвипигә дуч кәлди, бу йошурун һәрикәт җәмийәтниң һәрқайси саһәлиридә, болупму хитайниң шәрқий түркистанда уйғурларға қаратқан мәҗбурий әмгикигә мунасивәтлик күчлүк әндишиләрни қозғиди.
ишчилар партийисиниң парламент әзаси алекис собел (Alex Sobel) бу маддиниң ағдурулушиниң алдини елиш үчүн түзитиш киргүзүп, мустәқил қуллуққа қарши туруш комиссариниң тәминләш зәнҗиридә мәҗбурий әмгәккә аит дәлил-испатларниң бар-йоқлуқини тәкшүрүш һоқуқи беришини тәвсийә қилди. бу түзитиш киргүзүш лайиһиси авам палатаси тәрипидин 127 гә қарши 177 беләт билән мақулланған болуп, консерватиплар партийисиниң әзаси вә кишилик һоқуқ адвокати хелена кенниди (Helena Kennedy) ниң қоллишиға еришкән. һалбуки, әнгилийә ташқи ишлар министирлиқи бу һәрикәттин еһтийатчан болуп, хитай билән болған иқтисадий вә дипломатик мунасивәтниң тәсиргә учришидин әнсирәйду.
йеқинқи йиллардин буйан, хитай ишләпчиқарған қуйаш енергийиси батарейәсиниң уйғурларниң мәҗбурий әмгәк күчигә четишлиқ икәнлики тоғрисидики әйибләшләр кәң тарқалди, хитай даирилири болса буни рәт қилди. гәрчә әнгилийә һөкүмити тәминләш зәнҗиридики мәҗбурий әмгәккә қарши туруш үчүн қануний һоқуқ бәргәнликини тәкитлигән болсиму, әмма қуллуққа қарши туруш комиссари елиенор лийонс (Eleanor Lyons) әнглийәниң бу мәсилидики рәһбәрлик қатлиминиң көрүнәрлик арқида қалғанлиқини, қайта һасил болидиған енергийә саһәсидики мәҗбурий әмгәкни һәл қилиш үчүн техиму күчлүк тәдбирләрниң лазимлиқини ейтти.
америка һөкүмити хитайдики мәҗбурийәт әмгикигә қарши турушта қаттиқ позитсийә тутти. 2022-йили 6-айда, икки партийәниң қоллишиға еришкән «уйғур мәҗбурий әмгикиниң алдини елиш қануни» (UFLPA) рәсмий күчкә игә болди. бу қанунға асасән, америка таможна вә чегра башқуруш идариси қуйаш енергийиси батарейәси вә пәмидур ишләпчиқиришни асас қилған бир қисим хитай ширкәтлиригә җаза йүргүзүп, уйғур мәҗбурий әмгәк күчи арқилиқ ишләпчиқирилған мәһсулатларниң америка базириға киришиниң алдини алди.
рамизандиму мәҗбурий әмгәк давамлашмақта
буниңдин башқа, «әркин асийа радиоси» ниң хәвиригә қариғанда, рамизанда хитайниң шәрқий түркистандики мәҗбурий әмгики давамлашмақта. уйғур мусулманлириниң рамизанда ислам тәлиматиға асасән роза тутуши вә ибадәт қилишиниң алдини елиш үчүн, хитай даирилири уларни һәр хил әмгәкләрни қилишқа мәҗбурлайду. иҗтимаий алақә супилирида тарқитилған синларда уйғурларниң рамизанда етизда ишләш вә тазилаш хизмитини өз ичигә алған кәң көләмдә ишләшкә мәҗбурланғанлиқи көрситилди. дойинға йолланған синларда көрситилишичә, рамизанниң иккинчи күни хотән аһалилири терилғу йәрләрдә ишләшкә мәҗбурланған. рамизанниң йәттинчи күни елан қилинған башқа синалғу көрүнүшидә барлиқ уйғур аһалиләрниң колликтип тазилаш вәзиписини орундаш тәләп қилинғанлиқи көрситилгән. онсу наһийә базарлиқ һөкүмәтниң бир аһалиләр комитети хадими, нөвәттә, йәни рамизан башланғандин буйан аһалиләрниң коллектип һалда тазилиқ әмгикигә селиниватқанлиқи вә әмгәк давамида аһалиләр өзлириниң қору вә мәһәллирини тазилаватқанлиқини ашкарилиған.
дилшат султан
2025-йили 24-март
