муһәммәд йүсүп

мувәппәқийәткә еришкәнләрниң һәммиси өзлиридә мувәппәқийәтниң адәтлирини йетиштүргән кишиләрдур. шуңа улар нурғунлиған катта ишларни вә зор нәтиҗиләрни өзлириму һес қилмай, һәтта ойлапму олтурмай қолға кәлтүргән. чүнки улар ашу катта ишларни өзлириниң күндилик адәтлиригә айландурувалған. адәткә айланған ишлар ихтийарсиз һалда қилиниду.

навада, сизму өзиңиздә мувәппәқийәтниң адәтлирини йетилдүрәлсиңиз, сиздин садир болидиған ишларниң һәммиси бирәрдин мувәппәқийәт, бирәрдин ғәлибә болуп оттуриға чиқиду.

күндилик адәтниң қандақ пайдиси бар?

 күндилик адәт пиланларни әмәлгә ашуруш, өзини йетилдүрүш вә мувәппәқийәт қазиниш үчүн наһайити муһимдур. буниңдин башқа, күндилик адәт интизамлиқ болушқа, пиланлиқ иш қилишқа, роһий вә җисманий сағламлиққа, ишларни өз вақтида қилишқа, қабилийәтни ашурушқа, вақитни пиланлиқ башқурушқа, өзимизгә вә аилимизгә көңүл бөлүшкә, пул-мални вә вақитни теҗәшкә, шундақла аз вақитта көп нәтиҗиләрни қолға кәлтүрүшкә капаләтлик қилиду.

  алмута шәһиридә йеши йәтмиштин ашқан бир акимиз бар. достлирим мени тез маңиду, дәйду, әмма мән у киши билән йол маңсам арқисидин йетишәлмәй қалимән. униң тән сақлиқи вә бәдән лайақити һәйран қалдурарлиқ дәриҗидә йахши. у кишидин буниң сирини сориғинимда, униң сири ахшими бурун йетип, әтигән сәһәр туруш вә намаз бамдаттин кейин бир саәт меңиш икәнликини сөзләп бәргән иди. бу киши нәччә он йиллардин бери шу адити бойичә иш қилидикән.

сүрийәлик бир алимниң һәр күни сәһәр вақти саәт төттин алтигичә икки саәт йезишни адәт қиливалғанлиқини вә шундақ йезип, сәккиз йилда 22 томлуқ чоң әсәрни ройапқа чиқарғанлиқини оқуп қаттиқ тәсирләнгән идим. адәм өзидә мувәппәқийәтниң адәтлирини йетилдүрүвалғандин кейин, мувәппәқийәт өзликидин келидикән. пеқир өзүмни алсам, йезишқа қәдәм қойғинимға оттуз йилдин ешипту. һәр күни қисқа болсиму бирәр нәрсә йезишни адәт қиливалғанмән. һазирға қәдәр 32 парчә китаб, икки миң парчидин көпрәк мақалә йезип елан қилдим. мақалиләр топламлиримниң сани алтигә йәтти. мән бу ишларни күндилик хизмәт ичидин вақит чиқирип, ахшамлири телевизорға йаки иҗтимаий таратқуларға кетидиған вақитлиримни ишлитип қолға кәлтүрдүм. 10 томлуқ «тәпсир җәвһәрлири» күндилик радийо аңлитишиға 15 минутлуқ тәпсир программиси тәййарлаш адитимниң мевиси һесаблиниду. пеқир 5218 бәтлик бу тәпсирни тәййарлаш үчүн күндилик хизмитимни, аилә ишлиримни вә арам елишимни қурбан қилмидим, пәқәтла һәр күни мәлум вақтимни мунтизим чиқардим, халас. адәт дегән әнә шундақ сеһирлик вә бәрикәтлик нәрсә икән. шуңа биз өзимизгә пайдилиқ ишларни адәт һалиға кәлтүрүшкә тиришишимиз лазим.

немә үчүн өзимизгә пайдилиқ ишларни давамлаштуралмаймиз?

көпинчимизниң өзимизгә вә тән сақлиқимизға пайдилиқ болған ишларни узун вақит даванлаштуралмай, оттура йолда ташлап қойушимизниң сәвәби у ишларниң күндилик адитимизгә айлиналмиғанлиқидиндур. мәсилән: көпинчимиз ахшими бурун йетип, сәһәр турушниң тән сақлимизни сақлаш,  бәрикәт тепиш, ишлиримизда раваҗ тепиш үчүн муһим икәнликини аңлиған чағда, қаттиқ һайаҗанлинип кетимиз вә бир- икки күн бурун йетип, сәһәр туримиз. биздики һайаҗанниң түгиши билән йәнә биз бурунқи һалитимизгә қайтивалимиз. бәдән чениқтурушниң муһимлиқини аңлиған йаки оқуған вақтимизда, һәр күни бирәр саәт меңишқа бәл бағлаймиз, һәтта чениқиш сайманлирини сетивалимиз. әмма уни бирәр һәптидин көп давамлаштуралмай ташливетимиз. чәтәл тили өгинишниң пайдилирин аңлиғанда, тил өгинишкә бәл бағлап китабларни сетивалимиз, һәтта тил курслириға өзимизни тизимлитимиз, әмма икки һәптә давамлаштуралмай ташливетимиз. чүнки, биз бу ишларни адәт һалиға кәлтүрәлмидуқ. әгәр йуқириқи ишлар бизниң күндилик адитимизгә айлинип кәткән болса иди, биз һеч ойлимастин, өзимизни зорлимастин вә һечбир қийин көрмәстин давамлаштуруп кетәлигән болаттуқ.

адәтни қандақ йетилдүримиз?

давамлаштурмақчи болған һәрқандақ бир ишни һайаҗандин йирақ, бошаңлиқтин вә һорунлуқтин халий туруп, әң аз дегәндә 21 күн чидап давамлаштуруш шу ишни адәт һалиға кәлтүрүшниң йолидур. сиз қандақла бир ишни адәт һалиға кәлтүргән вақтиңизда, сиз у ишни ихтийарсиз һалда өзлиңиздин қиливеридиған болуп кетисиз. нәтиҗидә, нурғунлиған катта ишларни вә зор мувәппәқийәтләрни һечқандақ җапа-мушәққәт һес қилмайла қолға кәлтүрәләйсиз.

балилиқ чағлиримда йан кочидики қошнимиз давуд ахун төмүрчиниң болқа тутқан қолиға һәйран қалаттим. чүнки маңа у кишиниң ашу қоли том вә михта көрүнәтти. бир қолида тутувалған болқини мән икки қолум биләнму көтүрәлмәйттим. һайатимда мәхсус бәдән чениқтурған нурғун спортчиларни көрдүм, әмма давуд ахун төмүрчиниң қолидәк күчлүк қолни көрмидим. төмүрчиниң болқа уруп қолини күчләндүрүшни нийәт қилмиғанлиқи, һәтта ойлапму бақмиғанлиқи ениқ. әмма униң болқа көтүрүши күндилик адитигә айланған. шуниң билән униң болқа тутқан қоли күчлинип маңған. башқа ишларму шуниңға охшайду. мәсилән: күндә бир бәт қуран йадлашни изчил давамлаштурсиңиз, бу сизниң адитиңизгә айлинип кетиду-дә, өзиңиз һес қилмай қуран кәримни толуқ йадлап кетәләйсиз. чүнки, сиз йадлашқа устилашқансери йадлаш оңайлишип маңиду, сизгә қилчә еғир кәлмәйду. күндә чәтәл тилидин бир қанчә сөз өгинишни үзмәй давамлаштурсиңиз, бу сизниң адитиңизгә айлинип кетиду. нәтиҗидә, бир қанчә ай ичидә шу тилда көп ишлитилидиған муһим сөзләрни өгинивалисиз. шуниңдәк, һәр күндә бир қанчә бәт китаб оқушни үзмәй давамлаштурсиңиз, күндилик китаб оқуш сизниң адитиңизгә айлинип кетиду. бу арқилиқ билим -сәвийәйиңиз ашиду, упуқиңиз кеңийиду, көп нәрсиләни вә ишларни биливалисиз.

 унтумаңки, һәрқандақ иш мустәһкәм ирадә вә изчиллиқ тәләп қилиду. сиз һәммидин аввал өзиңиздә өмүр бойи қалидиған адәтни йетилдүрүшкә тиришиң.!

йетилдүрүш зөрүр болған 7 адәт

1.     әтигәнлик вәзипә

бүгүнниң ишлирини ахшамдин пиланлап, сәһәр турушқа саәтни тәңшәймиз, андин саәт 11дә ухлап болимиз. чүнки, бәдинимиздики бийологийәлик саәт кечә саәт 11дин 3 кичә җегәрдин зәһәр тазилаш билән болиду. зәһәрниң тазилиниши үчүб мушу вақит ичидә бизниң ухлиған болушимиз шәрттур.

намаз бамдаттин бурун, һечболмиғанда йерим саәт бурун орнимиздин туримиз, йахши арам алғанлиқимиз вә әзайимизниң сақ - саламәт ишләп туруватқанлиқи үчүн, «әлһәмдулиллаһ!» дәп, чин қәлбимиздин аллаһ таалаға шүкүр қилимиз. бу бизниң бир күнлүк ишимизниң нәтиҗилик болуши, роһимиз үстүн вә көңлимиз хушал турушимиз үчүн йетәрликтур.

андин қанчә рәкәт оқуйалисақ шунчилик тәһәҗҗуд намизи оқуймиз, бу арида бир- икки истакан иссиқ суни аз-аздин ичимиз. намаз бамдатни оқуп болғандин кейин, әтигәнлик зикирләрни ейтимиз, қуран кәримдин бир қанчә бәт оқуп дуа қилимиз.

2.     бәдән чениқтуруш

бәдән чениқтурушниң тән саламәтлик үчүн қанчилик зор пайдилиқ икәнликини сөзләп олтурушниң һеч һаҗити йоқ. бәдән чениқтурушниң һәммә йаштики кишиләр қилалайдиған әң оңай түри  һавалиқ җайларда меңиштур. һәр күни әйни вақитта бир саәт, аз дегәндә йерим саәт меңиш бәдинимиз, әқлимиз вә роһимиз үчүн наһайити пайдилиқтур. күндилик меңиветип тәпәккур қилиш немидегән гүзәл!.

3.     сағлам ғизалиниш

йәйдиған, ичидиғанлиримизниң бәдәнниң тәләплиригә мунасип келидиған, җисмимизға енергийә берәләйдиған пайдилиқ ғизалардин болуши, наштини кечиктүрмәй обдан қилиш, чүштә қуввәтлик йейиш, ахшими аз йейиш, кечиси қәтий йемәслик, мәҗбур болуп қалмиғанда сирттин тамақ йемәслик, әхләт йемәкликләрни қәтий йемәслик барлиқ теббий мутәхәссислириниң бирдәк тәвсийәси болуп кәлмәктә.

шәксизки, ашханилардин тамақ йейишниң вә әхләт йемәкликләрни истемал қилишниң орниға өй тамиқини йейиш һәм тән сақлиқимиз һәм иқтисадчанлиқ үчүн әң йахшидур.

4.     конкрет пилан түзүш

күнлүк пилан түзүш узун муддәтлик чоң пиланларни бөлүп- бөлүп әмәлгә ашуруш үчүн наһайити йахши чаридур. күндилик ишларни вә кичик пиланларни йолида елип баралиған адәм чоң пиланларни әлвәттә әмәлгә ашуралайду. чүнки һәрқандақ чоң ишлар кичидин башлиниду.

5.     вақит җәдвилигә реайә қилиш

ишларни тәртипи бойичә қилиш, әң муһимлирини муһимлириниң алдиға қойуш, муһимлирини муһим әмәслириниң алдиға қойуш мувәппәқийәт қазинишниң йолидур. күнлүк җәдвәл бойичә рәтлик иш қилишниң пайдиси наһайити көптур. аддийси,  вақитни теҗәш, көп ишларни беҗириш, җиддийлишиштин сақлиниш үчүн интайин пайдилиқтур.

6.     йеңи нәрсиләрни өгиниш

тохтавсиз өгиниш тохтавсиз йеңилинишниң вә һәр җәһәттә тәрәққий қилишниң йолидур. һәр күни йеңи- йеңи нәрсиләрни өгиниш бизниң упуқимизни кеңәйтиду, билимимизни ашуриду вә бизни һайатлиқни техиму йахши чүшиниш пурситигә ериштүриду.

көп китаб оқуш, йахши лексийәләрни тиңшаш, вәз-нәсиһәт сорунлириға қатнишиш, диний вә иҗтимаий паалийәтләргә һазир болуш көп нәрсиләрни биливелишимиз үчүн чоң пурсәттур.

7.     күндилик тәпәккур

           тәпәккур қилиш әқилни ачиду. худди пичақ билигәнсери иттикләшкәнгә охшаш әқилму ишләткәнсери өткүрлишиду. динимизда тәпәккур қилиш ибадәт санилиду. бизниң динимиз әқилға хитаб қилидиған, әқилни алаһидә қәдирләйдиған вә әқилниң мәнтиқиға һөрмәт қилидиған илмий диндур. иман тоғра тәпәккурниң мәһсулидур.

тәпәккур қилиш арқилиқ тоғра қарар чиқарғили, өзимизниң мувәппәқийәтлирини баһалиғили, кәмчиликлиримизни көрүвалғили болиду.

һәр ахшими йатқан вақтимизда, бүгүн қандақ йахши ишларни қилғанлиқимиз, қолға кәлтүргән нәтиҗилиримиз вә бүгүн үчүн пиланлиған ишлиримиз , пиланлап әмәлгә ашуралмиған ишлиримиз үстидә тәпәккур қилишни вә әтики ишларниң пиланини түзүшни адәт қиливелиш толиму йахши иштур.

муһәммәд йүсүп ислам билимлири тори

2025-йили 21-април