ANI | 2025-йили 1-нойабир
вашингтон [америка], 1-нойабир(ANI): дунйа уйғур қурултийи (д у қ) һәптилик доклатини елан қилип, нйу-йорктики йуқири дәриҗилик бирләшкән дөләтләр тәшкилати (б д т) йиғинлиридин тартип вашингтондики кишилик һоқуқ мунбәрлиригичә болған көп саһәдә өзиниң күчәйтилгән йәршариви тәшвиқат паалийәтлирини гәвдиләндүрди.
24-өктәбир, д у қ мәслиһәтчиси өмәр қанат нйуйорктики б д т даимий вәкиллири билән көрүшүп, хитайниң уйғурларни давамлиқ бастурушини әйибләйдиған бир ортақ байанатни музакирә қилди вә кишилик һоқуқ тәшкилатлири «давамлишиватқан ирқий қирғинчилиқ» дәп тәсвирлигән вәзийәтни тохтитиш үчүн конкрет тәдбирләрни оттуриға қойди.
қанат йәнә б д т ниң аз санлиқ милләтләр мәсилилири бойичә алаһидә доклатчиси, пирофессор николас леврат билән сөһбәт өткүзди. бу сөһбәткә тибәт вә җәнубий моңғулийә вәкиллириму қатнашқан болуп, улар шәрқий түркистандики вәзийәтниң йаманлишиватқанлиқи һәққидә мәлумат бәрди. пирофессор леврат уйғурларниң һәқ-һоқуқлирини қоллайдиғанлиқини билдүрүп, һәқиқәт вә адаләткә болған садақитини тәкитлиди.
бир күндин кейин, д у қ байанатчиси әркин әмәт роминийә парламентида даңлиқ «GAP оскар мукапати»ға еришти. бу униң нәччә он йиллиқ ахбаратчилиқ, кишилик һоқуқ вә уйғур дәвасиға қошқан төһпилириниң етирап қилинишидур. роминийә әмәлдарлири вә түркийә парламент әзалири қатнашқан мурасимда, әмәтниң әркин асийа радийосидики 25 йиллиқ хизмити вә уйғур зийанкәшлириниң авазини аңлитиштики бошашмас тиришчанлиқи тәбрикләнди.
шуниң билән бир вақитта, д у қ ниң сабиқ рәиси долқун әйса германийәдики д у қ баш иштабини зийарәт қилип, һазирқи рәһбәрликниң 2024-йилидики сайламдин кейинки тунҗи йиллиқини тәбриклиди. у уларниң өзини беғишлаш роһини махтап, шәрқий түркистанниң әркинлики вә өз тәқдирини өзи бәлгиләш күришини илгири сүрүштә давамлиқ иттипақлишишқа чақирди.
шу пәйттә, рошән аббас вә абдулһәким идрис қатарлиқ д у қ рәһбәрлири вашингтонда коммунизм зийанкәшликигә учриғанлар хатирә фонди тәрипидин өткүзүлгән «хитай мунбири»гә қатнишип, дөләт һалқиған бастуруш, мәҗбурий әмгәк вә сүний идрак арқилиқ тәкшүрүш қатарлиқ мәсилиләрни музакирә қилди. кейин аббас коста рикаға берип, америка әлчиханиси саһибханлиқ қилған кино қойуш паалийәтлири вә университет муһакимә йиғинлири арқилиқ кишиләрниң бу һәқтики чүшәнчисини өстүрди.
бу тәшвиқат паалийәтлири давамлишиватқан бир пәйттә, әркин асийа радийосиниң мәбләғ қийинчилиқи сәвәбидин паалийитини тохтитишиға даир әндишиләр күчийип, бу әһвал дунйадики бирдинбир мустәқил уйғур тилидики хәвәр мәнбәсини боғуп қойуш хәвпини пәйда қилди.
кишилик һоқуққа хизмәт қилиш хәлқара тәшкилати (ISHR)ниң йеңи доклатида, хитайниң русийә билән бирлишип б д т ниң муһим кишилик һоқуқ механизмлириға мәбләғ аҗритишни тохтитиватқанлиқи, буниң еғир дәриҗидики һоқуқ дәпсәндичиликлири үчүн җавабкарлиқни сүрүштүрүшкә тәһдит елип келиватқанлиқи ашкариланди. шуниң билән биллә, пешқәдәм мухбир шөһрәт һошур баш министир санае такаичи рәһбәрликидики йапонийәниң йеңиланған әхлақий рәһбәрликини махтап, буни хитайниң кеңийиватқан мустәбит тәсиригә қарши һайатий муһим бир тәңпуңлаштурғучи күч дәп атиди. (ANI)
