түркистан таймиз – оттава: канададики кишилик һоқуқ тәшкилатлири һөкүмәтни уйғурларниң мәҗбурий әмгики арқилиқ ишләпчиқирилған мәһсулатларниң дөләткә киришини тосуш үчүн чегра контроллуқини күчәйтишкә вә бу саһәгә техиму көп мәбләғ селишқа җиддий дәвәт қилмақта.

«уйғур һәқлирини қоғдаш тәшкилати» (URAP) йеқинда елан қилинидиған дөләт хамчотида канада чегра мулазимәт идарисиниң иқтидарини ашуруш үчүн мәхсус мәбләғ аҗритилишини үмид қилидиғанлиқини билдүрди. тәшкилатниң сийасәт дериктори җасмин кәйнтниң ейтишичә, чегра хадимлирини мурәккәп тәминләш зәнҗирлирини пәрқләндүрүш бойичә тәрбийәләш арқилиқ қайси мәһсулатниң мәҗбурий әмгәк билән мунасивәтлик икәнликини ениқлаш асанлишиду.

доклатта көрситилишчә, канада базарлирида, болупму монтреалдики асийа талла базарлирида шәрқий түркистандин кәлгән қизил чилан қатарлиқ мәһсулатларни асанла учратқили болиду. җасмин кәйнт, шәрқий түркистандин кәлгән, болупму пахта, пәмидур вә аз учрайдиған металлар ишлитилгән мәһсулатларниң һәммиси дегүдәк мәҗбурий әмгәкниң нәтиҗиси икәнликини тәкитлиди. у йәнә тәминләш зәнҗириниң мурәккәплики, йәни бир мәһсулатниң хам әшйаси шәрқий түркистандин келип, тайландта қураштурулуп, андин канадаға кириши мумкинликини, буниң мәһсулатниң әсли мәнбәсини из қоғлашни қийинлаштуридиғанлиқини қошуп өтти.

бу мәсилигә қарита, квебеклиқлар билоки партийәси йеңи бир қанун лайиһәсини оттуриға қойуп, «испатлаш мәҗбурийитини өрүветиш»ни тәләп қилди. бу лайиһәгә асасән, импорт қилғучилар өз мәһсулатлириниң мәҗбурий әмгәк арқилиқ ишләпчиқирилмиғанлиқини испатлашқа мәҗбур болиду. бу америкиниң йолға қойған сийаситигә охшишип кетиду.

ширбурук университетиниң хитай ишлири мутәхәссиси серж грангер, канада һөкүмитиниң уйғурларниң кишилик һоқуқ мәсилисини даим тилға алған болсиму, әмәлий һәрикитиниң йетәрсиз икәнликини, әгәр һөкүмәт сөзи билән һәрикитини бирдәк қилмақчи болса, бу мәһсулатларни пүтүнләй чәклиши керәкликини оттуриға қойди.