хитайниң «пишқәдәм ақсақаллар» дәвриниң ахирлишиши
хитай коммунистик партийәси мәслиһәтчи ақсақаллири ши җинпиңни немә үчүн тохтитип қалалмайду?
2025-йили 15-нойабир
бу тәһлил хитай коммунистик партийәси мәркизий партийә мәктипиниң сабиқ алий дәриҗилик муавин муһәррири вә йавро-асийа гуруһиниң сабиқ сийасий мәслиһәтчиси диң йүвен тәрипидин йезилған, 2025-йили 14-нойабирда нопузлуқ хәлқаралиқ мунасивәтләр журнили «ташқи ишлар» (Foreign Affairs) да елан қилинған «хитайниң пишқәдәм ақсақаллар дәвриниң ахирлишиши: партийә пешқәдәмлири немә үчүн дөләтни ши җинпиңдин қутулдуралмайду» (The End of China’s Old Guard: Why Party Elders Can’t Save the Country From Xi) [1]сәрләвһилик мақалиниң чоңқурлап анализ қилинишидин ибарәттур. диң йүвенниң партийәниң ички ишлириға даир биваситә тәҗрибиси униң мақалисигә алаһидә анализ чоңқурлуқи вә ишәнчликлик беғишлайду. бу тәтқиқатта ши җинпиңниң һоқуқини йоқатқанлиқи, пәрдә арқисида партийә пешқәдәмлириниң («конилар» йаки «ақсақаллар» дәпму атилиду) һакимийәтни өткүзүвалғанлиқи һәққидики бейҗиңда тарқалған миш-миш параңларниң асассиз икәнликини илгири сүрүлүп, бу миш-миш параңларниң чиқишида сәвәп болған, арқисиға йошурунған үмидләрниң немә үчүн һазирқи заман хитай сийасий реаллиқиға уйғун кәлмәйдиғанлиқини оттуриға қойулиду. мақалиниң йадролуқ нуқтиинәзәри шуки, бир мәзгил хитай сийаситидә һалқилиқ тәңпуңлаштурғучи амил болған партийә ақсақаллири өз күчини системилиқ һалда йоқатти вә һазирқи рәһбәр ши җинпиңниң һоқуқини назарәт қилалайдиған үнүмлүк бир механизм қалмиди. бу әһвални анализ қилиш хитай сийасий түзүлмисиниң маһийити, муқимлиқи вә кәлгүсидики киризисларға қандақ инкас қайтуридиғанлиқини чүшиниш җәһәттә һайатий муһим әһмийәткә игә. бу тәтқиқатта, диң йүвенниң аргументлирини баштин-ахир системилиқ шәкилдә тәһлил қилиш арқилиқ, хитай сийаситидики бу чоңқур өзгиришниң динамикиси вә ақивәтлирини көп қатламлиқ нуқтиинәзәр билән баһалаш мәқсәт қилиниду.
бейҗиң булуң-пушқақлиридики миш-миш параңлар вә «ақсақаллар сийасити» әпсаниси
диң йүвен мақалисини ши җинпиңниң һәқиқий һоқуқини йоқатқанлиқи, һәтта униң орниға сахта адәмниң алмашқанлиқи вә дөләтни әмәлийәттә һөрмәткә сазавәр партийә пешқәдәмлиридин тәшкил тапқан бир гуруппиниң башқуруватқанлиқиға охшаш бейҗиңниң сийасий саһәсидә тарқалған қизиқарлиқ миш-миш параңларни байан қилиш билән башлайду. у бу хил миш-миш параңларниң,мустәбит түзүмләрдә, болупму хитай коммунистик партийәсиниң өктәбирдә өткүзүлгән төтинчи омумий йиғиниға охшаш муһим сийасий паалийәтләрдин илгири көп учрайдиғанлиқини оттуриға қойиду. қарар чиқириш механизмлири ашкара болмиған йепиқ түзүмләрдә, бу хил пәрәзләр сийасий анализ үчүн мунбәт земин һазирлайду. бу миш-миш параңларниң ортақ алаһидилики, адәттә актип сийасий ролидин чекингән болсиму, пәрдә арқисида тәсир көрситишни давамлаштуриватқан рәһбәрләр вә йуқири дәриҗилик кадирлардин тәшкил тапқан күчлүк бир партийә пешқәдмлири гурупписиниң, һелиһәм ши җинпиңни чәткә қаққудәк вә хитайниң сийасий йөнилишини бәлгилигүдәк дәриҗидә тәсир күчигә игә икәнликини иддийа қилиштин ибарәттур.
бу миш-миш параңниң тарқилишиниң арқисида, диң йүвен тәкитлигәндәк, тарихий бир реаллиқ йатиду. партийә пешқәдәмлири хитай сийасий тарихида һәқиқәтәнму йадролуқ рол ойниған. болупму диң шйавпиңниң 1970-йилларниң ахирлирида хитайни радикал сийасәтләрдин йирақлаштуруши вә 1990-йилларда мутәәссип рәһбәрләрни шалливетип, базарни мәркәз қилған иқтисадий ислаһатта техиму чиң турушиға охшаш мисаллар, үмидсизләнгән пуқраларниң мәхпий бир ақсақаллар гурупписиниң дөләт сийаситигә арилишалайдиғанлиқиға болған үмидлирини җанландурмақта. «ақсақаллар сийасити» (elder politics) дөләтниң әң күчлүк сәрхиллириниң йепиқ ишикләр арқисидики паалийәтлирини шәрһләш үчүн қолайлиқ бир анализ рамкиси билән тәминләйду. бирақ, диң йүвен бу үмидләр вә анализларниң әмди күчкә игә әмәсликини қәтий бир тил билән ипадиләйду. униң қаришичә, бүгүнки хитайда партийә пешқәдмлири күчини зор дәриҗидә йоқатқан. ши җинпиң уларниң тәсир көрситиш йоллирини системилиқ һалда тақиған.уларниң орниға дәссигән түзүлмә характерлик назарәт механизмлири болса, пишқәдәм ақсақаллар әйни вақитларда игә болған үнүмлүк тәңпуңлаштуруш нопузини вә күчини көрситәлмәйду .
хитай сийаситидики әнәниви бир тәңпуңлаштурғучи амил: «ақсақаллар» һадисисиниң тарихий йилтизи
диң йүвен ақсақаллар сийаситиниң йилтизи вә алтун дәврини чүшиниш үчүн оқурмәнни мав зедуңдин кейинки дәвргә башлап кириду. коммунистик хитайниң дәсләпки 30 йилида, мав тәңдиши йоқ инқилабий җәзбидарлиқи, армийә вә тәшвиқат аппаратлири үстидики мутләқ контроллуқи билән әң йүксәк «пешқәдәм дөләт әрбаби» орнида иди. әмма, 1976-йили униң вапати билән партийә рәһбәрлик қатлимида бир бошлуқ пәйда болди. бу бошлуқни мав билән биргә коммунистик инқилаб қилған, лекин мәдәнийәт инқилаби мәзгилидә тазиланған вә чәткә қеқилған диң шйавпиң, пешқәдәм иқтисад пиланлиғучиси чен йүн вә хәлқ азадлиқ армийәсиниң қурғучи маршаллиридин йе җйәнйиң қатарлиқ шәхсләр толдурди.
бу шәхсләрниң нопузи пәқәт мәнсипидинла әмәс, бәлки биваситә коммунистик инқилабқа қошқан төһпилири вә хизмәт истажидин кәлгән. улар бирәр рәһбәрла болуп қалмастин, бәлки йәнә дөләтниң қурғучилири иди. улар армийә ичидә чоңқур,кәң даиридә вә кү.лүк һимайә қилинатти. (patronage networks) . партийә тарихиниң қоғдиғучилири болуш сүпити билән, улар партийәниң рәсмий байанлирини бекитиш вә сийасәтлирини қанунлаштуруш һоқуқиға игә иди. 1980-йилларниң бешида,пишқәдәм қурғучиларниң бу роллирини рәсмийләштүрүш мәқситидә диң шйавпиңниң тәшәббуси билән мәркизий мәслиһәтчиләр комитети (Central Advisory Commission) қурулди. бу комитет партийә пешқәдәмлиригә хадимларни тәйинлийәләйдиған вә сийасий қарарларға тәсир көрситәләйдиған рәсмий характерлик супа һазирлап бәрди.
әмма диң йүвен тәкитлигәндәк, ақсақалларниң һәқиқий күчи бу рәсмий органдин әмәс, бәлки сийасий системиниң қалған қисмидики ғәйрий рәсмий саһәләрдә йүргүзгән муназирә тәләп қилмайдиған нопузидин кәлгән. улар алдинқи қатардики әмәлдарлар, һәрбий қоманданлар вә йуқири дәриҗилик бийурократлар билән хусусий мәслиһәтлишип, қарар чиқириш җәрйанлириға йөнилиш көрситип, анда-санда өзлири қошулмайдиған сийасәтләргә қарши сигнал берип туратти. һалқилиқ пәйтләрдә, мәсилән партийә рәһбәрликиниң ким болидиғанлиқи йаки қайси сийасәтләрниң йолға қойулидиғанлиқи һәққидики муназириләрдә, һазирқи рәһбәрләргә тәсир көрситиш үчүн вақти әплик орунлаштурулған ашкара байанатларни елан қилатти. диң йүвен бу пишқәдәм ақсақаллар күчиниң символ характирлик әмәс, бәлки һәқиқий бир һоқуқ күчи икәнликини икки конкрет мисал билән испатлайду: биринчиси, 1979-йили партийә пешқәдәмлириниң, мавниң таллиған вариси хуа гофиңниң мавчи лушйәнни давамлаштурушта чиң турушиға қарши турушта, хәлқтики кәң тарқалған наразилиқтин пайдилинип уни чәткә қеқиши. иккинчиси болса, он йилдин кейин, тийәнәнмен мәйданидики оқуғучилар намайишиға қарши һәрбий күч ишлитиш қарарини қоллиши. бу һәрикәтләр уларниң хитай сийаситидики бәлгилигүчи ролини очуқ-ашкара намайан қилиду.
һоқуқниң ерип кетиши: ақсақалларниң тәсирини ахирлаштурған қурулмилиқ вә системилиқ амиллар
диң йүвен мақалисиниң «ахирқи чекиниш» (Terminal Decline) намлиқ бөликидә, партийә пешқәдәмлирини күчлүк қилған шараитларниң әйни вақитта уларниң чәткә қеқилишиға қандақ сәвәб болғанлиқини тәпсилий анализ қилиду. ақсақалларниң роли, мавниң шәхсий һөкүмранлиқидин коллектип бир рәһбәрлик услубиға өтүш җәрйанида бир тәңпуңлаштурғучи амил сүпитидә мәйданға кәлгән. тәхминән 1970-йилларниң ахиридин 1990-йилларниң башлириғичә давамлашқан бу өткүнчи дәврдә, ақсақаллар хәтәрлик сийасий тәҗрибиләрни қоллиништин тохтатқан йаки хата алдинқи шәртләрни қоғлишиватиду дәп қариған рәһбәрләрни вәзиписидин қалдуруш арқилиқ хитай сийаситини муқимлаштурған. әмма мушуқәдәр күчлүк тәсир күчниң ерип кетишигә төвәндики бир қанчә амил сәвәбчи:
- инқилабий әҗдадниң йоқилиши: коммунистик хитайниң инқилабий әҗдади қерип вапат болғансери, уларниң орнини алидиған йеңи бир «ақсақаллар» әвлади охшаш тарихий нопузға йаки һәрбий тәсир күчигә игә болалмиди. улардин кейин кәлгән иккинчи вә үчинчи әвлад партийә пешқәдәмлири, инқилабий кимликидин бәкрәк нопузини сабиқ мәнсәплиридин алған мәслиһәтчиләр иди. бу әһвал уларниң әхлақий вә сийасий вәзнини көрүнәрлик дәриҗидә аҗизлаштурди.
- түзүлмидики өзгиришләр: ақсақалларниң күчини рәсмийләштүргән мәркизий мәслиһәтчиләр комитети 1992-йили җимҗит әмәлдин қалдурулди. униңдин башқа, партийә кадирлар үчүн ениқ вәзипә муддити вә пенсийә йешини бәлгиләш арқилиқ, вәзипидин айрилғандин кейин тәсир күчини сақлап қелишни халайдиған рәһбәрләрниң сийасий таллашлирини чәклиди. бу ғәйрий рәсмий һоқуқниң түзүлмә характерлик һоқуқтин үстүн келишиниң алдини елишни мәқсәт қилған бир қәдәм иди.
- һәрбий ислаһатлар: диң йүвенгә көрә, ақсақаллар һоқуқини тирәп туридиған асасий түврүклиридин бири армийә ичидики хусусий мунасивәт торлири иди. хитайниң биринчи әвлад инқилабчилириниң көпинчиси өз һамийлиқидики әскәрләрни йетиштүргән қоманданлар иди. әмма 1985-йилдики әскәр санини азайтишқа охшаш мәмурий ислаһатлар бу муқимлашқан мунасивәт торлирини аҗизлаштурди. пишқәдәм ақсақалларға қаритилған һәқиқий зәрбә болса 2015-йили ши җинпиң тәрипидин елип берилған кәң көләмлик ислаһатлар билән кәлди. қораллиқ қисимларниң районлуқ қоманданлиқ шитаблири шәклидә қайта тәшкиллиниши, һәр қандақ бир йуқири дәриҗилик һәрбий рәһбәрниң өзигә тәвә,өзини һимайә қилидиған гуруһ топлаш иқтидарини әмәлийәттә йоққа чиқарди. ши җинпиң йәнә биваситә өзиниң контроллуқидики мәркизий һәрбий комитетта һоқуқни мәркәзләштүрди.
- ши җинпиңниң системилиқ һуҗуми: диң йүвен ақсақалларниң күчини пүтүнләй ахирлаштурған нәрсиниң ши җинпиңниң шәхсий мунасивәт торлириға қаратқан системилиқ һуҗуми икәнликини илгири сүриду. ши җинпиң 2012-йили һакимийәт бешиға чиққандин кейинла башлиған чирикликкә қарши туруш һәрикити, бир вақитларда һазирқи вә пенсийәгә чиққан сәрхилларни бир-биригә бағлап туридиған ғәйрий рәсмий риштиләрни үзүп ташлиди. ши җинпиң бихәтәрлик органлири, армийә, енергийә, пул-муамиләгә охшаш истратегийәлик әһмийәткә игә саһәләрдики мәркәзләшкән һоқуқни методлуқ һалда тарқитивәтти. шуниң билән бир вақитта, пенсийәгә чиққан йуқири дәриҗилик кадирлар үстидики назарәтни күчәйтти вә уларниң дөләт рәһбәрлири йаки сийасәтлири һәққидә ашкара пикир байан қилишини чәкләйдиған йеңи бәлгилимиләрни чиқарди. диң йүвен тилға алған әң диққәтни тартидиған тәпсилат шуки, ши җинпиң һәтта партийә пешқәдәмлири арисидики кәчлик зийапәтләрниму йошурун «сийасий бихәтәрлик мәсилиси» дегән катигорийәгә айрип, шу арқилиқ уларниң бир-бирини әркин зийарәт қилишиниму тосуп қойди. бу қәдәмләр билән ақсақаллар ши җинпиңға тәсир көрсәтмәкчи болған тәқдирдиму, улар ишлитәләйдиған барлиқ тәсир көрситиш йоллири тақилип кәтти.
нәтиҗидә, ши җинпиң дәвридә партийә пешқәдәмлири қаримаққа сийасий һайаттин пүтүнләй чекиндүрүлгини йоқ. улар һелиһәм дөләтлик мурасимларда көрүниду, муһим йиғинларда алдинқи қатарда орун алиду вә йепиқ ишикләр арқисида доклатларни аңлайду. әмма диң йүвен тәкитлигәндәк, уларниң әмди һоқуқи йоқ. ши җинпиңниң һоқуқни мустәһкәмлиши вә хитай сийасий системисиниң тәбиий тәдриҗий тәрәққийати билән, ақсақаллар әмди һазирқи рәһбәрликни әстайидил назарәт қилалайдиған бир иттипақни (хадим тәйинләш һоқуқи, һәрбий тәсир күчи, тәртиплик билим вә әхлақий нопузни бирләштүргән бир иттипақни) һәрикәткә кәлтүрүш иқтидариға игә әмәс.
бошлуқни толдуралмайдиған механизмлар: мукәммәл орунбасар механизмниң йоқлуқи
диң йүвен мақалисиниң әң җанлиқ қисмида, күчлүк ақсақалларниң йоқлуқида хитай партийә-дөләт системисиниң йуқири дәриҗилик рәһбәрләрни чәкләш вә тәңпуңлаштуруш үчүн қайси механизмларға тайинидиғанлиқини тилға алиду вә бу механизмларниң немә үчүн йетәрсиз икәнликини чүшәндүрүп бериду. партийә пешқәдәмлириниң орнини алалайдиған «мукәммәл бир орунбасар» йоқ. диң йүвен оттуриға чиққан қисмән орунбасарлар механизмларни вә уларниң аҗизлиқлирини төвәндикидәк тизип чиқиду:
- түзүмләшкән бийурократийә: бийурократийә рәһбәрләрниң шәхсий хаһишлирини узун муддәт рәсмий җәрйанларға сиңдүрүш арқилиқ қарар чиқиришни астилиталайдиған вә қаршилиқ көрситәләйдиған амил. диң йүвен бәзи университет вә тәтқиқат орунлириниң, өз мәктәп районлирини бейҗиңниң тәхминән 75 мил җәнубидики кәлгүсидики шәһәр шйуңәнгә йөткәш пиланиға қарши чиққанлиқини вә бу түрниң пиландикидин көп аста илгириләватқанлиқини мисал қилип көрситиду. әмма бу бир кечиктүрүш тактикиси, бир рәт қилиш һоқуқи әмәс.
- сәрхилларниң өзини қоғдаш туйғуси: сәрхиллар кәспий һайатини хәтәргә учритидиған тәвәккүлчилик характерлик қарарлардин сақлинишқа майил болиду. бу салмақлиқниң палакәтләрдин әгип өтүп китиштә пайдиси болғини билән , рәһбәрниң асасий сийасий йөнилишиниң тәвригинидин бишарәт бәрмәйду.
- ташқи зәрбиләр: малийә бесими йаки сода бесимиға охшаш ички сийасәтни шәкилләндүридиған ташқи зәрбиләр рәһбәрләрниң таллашлирини чәклийәләйду.
диң йүвенгә көрә, бу назарәт механизмлириниң һечқайсиси, өтмүштики пишқәдәм ақсақалларниң арилашқинидәк биваситә, тез әмәс. шундақла, һоқуқниң шәхсийлишип кетишини тәңпуңлаштурушта үнүмлүк әмәс. арилиқтики асасий пәрқ, диң йүвен «һоқуқ симметриклики» (power symmetry) дәп атиған логикида йатиду. илгирики дәврләрдә, ақсақаллар билән вәзипидики рәһбәрләр тәхминән баравәр салаһийәттә туратти. инқилабий әҗдад сүпитидә агаһландурушлири, йуқири дәриҗиликләрниң төвән дәриҗиликләргә хитаб қилғандәк вәзн намайән қилатти. иккинчи әвлад ақсақалларму вәзипидики партийә баш секретарини тәңпуңлаштуралайтти. мәсилән, диң шйавпиңниң вариси җйаң земин 2002-йили вәзиписидин айрилип, партийә тизгинини ху җинтавға тапшуруп бәргәндин кейинму пәрдә арқисида тәсир күчини давамлаштурған. җйаң партийәниң әң йуқири қарар чиқириш оргини болған сийасий бийуро даимий комитетиниң әзалар санини йәттидин тоққузға чиқириш вә муһим орунларға өз һамийлиқидики бир қанчә кишини орунлаштуруш арқилиқ ху җинтавниң нопузини үнүмлүк һалда суйулдуруп, өз күчини мустәһкәмлигән.
ши җинпиң рәһбәрликидики йеңи тәртип болса сестимида рәқиб вә қарши күч йоқ санайду. сийасәт горизинтал назарәт қилиш билән әмәс, бәлки вертикал вә бир йөнилишлик һоқуқ йоллири арқилиқ әмәлгә ашурулиду. бийурократийә ши җинпиңниң йолйоруқлирини астилиталайду, әмма рәт қилалмайду. иқтисад әмәлдарлири тәвсийә берәләйду, әмма рәһбәрләрни йөнилиш өзгәртишкә зорлийалмайду. генераллар әндишилирини ипадилийәләйду, әмма амма алдида қаршилиқ көрситәлмәйду. бир вақитларда баравәрләр арисида елип берилидиған сөһбәтләр болған бу мунасивәтләр, әмди учурлар йуқириға йоллинидиған вә буйруқлар төвәнгә чүшидиған бир туруба йолиға охшап қеливатиду. бурунқи ақсақаллар сийасити гәрчә ашкара болмисиму, «һоқуқ симметриклики» сайисида башқа сәрхилларниң әң йуқири дәриҗилик рәһбәргә тәңдаш орунда туруп хитаб қилишиға вә партийә дуч кәлгән мәсилиләр һәққидә сәмимий сөзлишигә имканийәт йаритатти.
диң йүвен бу йеңи әһвалниң хәвплирини чүшәндүрүшни , хитайниң COVID-19 йуқумиға қаратқан үнүмлүк болмиған инкасини мисал кәлтүрүш арқилиқ конкретлиққа игә қилған . күчлүк бир ақсақаллар гурупписи йуқумниң алдини алалмайтти, әмма учурниң қарар чиқарғучиларға техиму асан йетип беришини капаләтләндүрүш арқилиқ зийанни азайталайтти. вирус дәсләп тарқилишқа башлиған 2020-йили рәһбәрләрни агаһландуруш сигналлириға балдур қулақ селишқа зорлийалайтти вә йуқум иккинчи вә үчинчи йиллириға узарғансери ши җинпиңни рәһимсиз «нел-COVID» сийаситини балдуррақ бошитишқа мәҗбурлийалайтти. ақсақалларниң мәвҗутлуқи, киризис вақитлирида партийә йуқири қатлимида ички муназиригә йол қойидиған бир бошлуқ йаритип, техиму көп мутәхәссисләрниң билимини әң йуқири дәриҗилик рәһбәрләргә йәткүзүшини мумкин қилатти.
диң йүвен ақсақаллар тәминлигән тәңпуңлаштурғучи күчниң орнини алған қисмән орунбасар механизмлар арисида пәқәт ташқи бесимниң – болупму америка-хитай риқабити вә тоқунушиниң тәсирлириниң – ши җинпиңниң һоқуқини көрүнәрлик дәриҗидә чәклигәнликини оттуриға қойиду. таҗавузчи таможна беҗи вә експорт контроллуқи, ши җинпиңни хитайниң сода шериклирини көп хиллаштуруш вә һәтта технологийәдә өзини өзи тәминләш нишаниға төһпә қошалайдиған бәзи йәрлик хусусий саһә ширкәтлирини қучақлаш арқилиқ иқтисадий йөнилишини маслаштурушқа зорлиди. йуқири ишсизлиқ нисбити вә малийә җәһәттики аҗизлиққа охшаш ички бесим амиллириму ши җинпиңниң таллашлирини чәклийәләйду, әмма бу амиллар һазирғичә униң күнтәртипини тохтитишниң орниға пәқәт астилатти. омумән қилип ейтқанда, ши җинпиңниң қарар чиқириш җәрйани, күнсери тар бир ички чәмбирикигә тайинишқа асасланғансери техиму ичкә йүзлинип, бу әһвал контрол қилғили болидиған қийинчилиқларниң системилиқ хәвпкә айлинип кетишигә сәвәб болидиған хата һөкүм чиқириш хәвпини ашурмақта.
хуласә
диң йүвен анализидин шундақ хуласә чиқириду : хитай сийаситиниң кәлгүси һәм ениқ, һәм әндишиликтур. у ақсақалларниң күчини йоқатқанлиқидәк реаллиқни қобул қилидиған нурғун ташқи көзәткүчиләрниң буни ши җинпиңниң һоқуқни мустәһкәмлишиниң бир қошумчә амили дәп қарайдиғанлиқини, әмма һәқиқәттә мәсилиниң буниңдин көп муһим икәнликини тәкитләйду. қаттиқ бийурократик қаидиләр вә мәркәзгә күчлүк мәркәзләшкән рәһбәрликниң бирикишигә тайинидиған бир система, рәһбәрләрниң һоқуқини чәкләш үчүн конкрет йоллардин мәһрум болғанлиқи үчүн,вәзийәт йазма болмиған күч тәңпуңлуқиға тайинидиған система вәзийитидин хелила назуктур.
униңдин башқа, бу өзгириш пәқәт ши җинпиң дәвригә хас вақитлиқ әһвал әмәс. ши җинпиңдин кейин техиму коллектип шәкилдә башқурушни халайдиған бир рәһбәр кәлсиму, партийә ақсақаллири әмди бир назарәт механизми сүпитидә һәрикәт қилиш үчүн керәклик нопузға йаки өзлирини һимайә қилидиған мунасивәт торлириға игә болалмайду. инқилабниң шу шанлиқ күнлиридин көп йирақ болған хитай, әмди ши җинпиңни чәкләш вә алдини алғили болидиған киризисларниң контролдин чиқип кетишидин сақлиниш үчүн бир қатар нуқсанлиқ орунбасар механизмлар билән тәләйгә үмид бағлашқа мәҗбур. диң йүвенниң бу мақалиси хитайниң сийасий қурулмисидики бу қайтурғили болмайдиған өзгиришни, йәни тәңпуңлаштурғучи бир амилниң йоқилишини вә униң орниға қойулған механизмларниң йетәрсизликини көз алдимизға намайан қилиш арқилиқ, ши җинпиңдин кейинки дәврниң йошурун муқимсизлиқлири вә хәтәрлиригә даир муһим бир агаһландуруш бәргән мақалә һесаблиниду. хитайниң «пишқәдәм ақсақаллар» дәври ахирлашти вә бу ахирлишиш дөләтниң кәлгүсини ениқсиз вә техиму назук бир йолға башлап кирди.
пайдилиниш мәнбәси:
[1] Deng, Yuwen. «The End of China’s Old Guard: Why Party Elders Can’t Save the Country From Xi.» Foreign Affairs, 14 Nov 2025. https://www.foreignaffairs.com/china/end-chinas-old-guard-xi-jinping-deng-yuwen
