Global Rights Compliance, 2025-йили 1-декабир
җәнвә— бу һәптә җәнвәдә өткүзүлгән бирләшкән дөләтләр тәшкилати сода вә кишилик һоқуқ мунбиридә, алдинқи қатардики қанун мутәхәссислири вә паалийәтчиләр уйғур районидики дөләт мәҗбурлиған әмгәккә (SIFL) техиму күчлүк диққәт қилишқа чақирип һәрикәт қолланди — бу йиллиқ мунбәр йәнә бир қетим бу мәсилини рәсмий һалда өз күнтәртипигә киргүзүшни рәт қилғандин кейин йүз бәрди.
еғир кишилик һоқуқ дәпсәндичиликлириниң җавабкарлиқини сүрүштүрүш билән шуғуллинидиған хәлқаралиқ қанун фонди болған Global Rights Compliance (GRC), уйғур йашлар тәшәббуси вә уйғур районидики мәҗбурий әмгәкни ахирлаштуруш бирләшмисиниң вәкиллири мунбәргә бирликтә қатнашти. уларниң мәқсити, системилиқ һалқилиқ бастуруш арқилиқ даим чәткә қеқиливатқан уйғур авазлириниң сийасәт музакирилиригә елип кирилишигә капаләтлик қилиш иди.
һәптә давамида, бу паалийәтчиләр дөләт мәҗбурлиған әмгәккә қарита техиму маслашқан хәлқаралиқ диққәтни җәлп қилиш үчүн йиғинларға қатнашти вә учришишларни өткүзди — буниң ичидә б д т ниң заманиви қуллуқ шәкиллири бойичә мәхсус доклатчиси билән өткүзүлгән учришишму бар.
пикир байан қилиш арқилиқ, паалийәтчиләр ишчиларниң мәҗбурий әмгәк һәққидә очуқ-ашкара сөзлийәлмәйдиғанлиқи вә тәминләш зәнҗириниң ашкарилиқиниң дөләт ичи қанунлири тәрипидин чәкләнгәнлики сәвәбидин, уйғур районида ишәнчлик кишилик һоқуқ тәкшүрүши (due diligence) ниң нөвәттә мумкин әмәсликини тәкитлиди. улар GRC ниң йеқинқи тәтқиқатиға асасән, нәччә онлиған ширкәтләрниң уйғур районидики мәҗбурий әмгәктин кәлгән һалқилиқ қезилма байлиқлар билән четишлиқи барлиқини — буниң системилиқ бастуруш вә кишилик һоқуқ дәпсәндичиликигә болған кишини чөчүтидиған дәриҗидики шерикчилик икәнликини алаһидә тәкитлиди.
«бизниң б д т сода вә кишилик һоқуқ мунбиригә беридиған сигналимиз ениқ: һөкүмәтләр мәҗбурий әмгәк мәһсулатлириниң дунйа базарлиридин орун алалмаслиқи үчүн, чоқум күчлүк импорт чәклимилирини қобул қилиши вә иҗра қилиши керәк» деди Global Rights Compliance ниң сода вә кишилик һоқуқ бөлүми башлиқи лара странгвайис (Lara Strangways). у йәнә: «маслашқан дунйави һәрикәт болмиса, биз уйғур районида әслидинла йилтиз тартишиға йол қойулмаслиқи керәк болған мәҗбурлаш системисиниң нормаллишип кетиш хәвпигә дуч келимиз» дегәнләрни сөзлиригә илавә қилди.
«хәлқара җәмийәт уйғур мәҗбурий әмгикиниң бир киризис икәнликини тонуп йетиши керәк — пәқәт 2023-йилиниң өзидила 3 милйондин артуқ адәм әмгәк пирограммилириға мәҗбурий йөткәлгән» деди уйғур мәҗбурий әмгикини ахирлаштуруш бирләшмисиниң сода алақиси йетәкчиси патрисийа карийер (Patricia Carrier). у йәнә мундақ деди: «бизниң бирләшмимиз бу һәптә тәкитлигинидәк, дәрһал чекинип чиқиш — карханиларниң бу еғир дәпсәндичиликләргә һәссә қошуп қелиштин сақлинишидики бирдинбир мәсулийәтчан йол һесаблиниду. б д т рәһбәрлири вә мунбәрлири уйғур паалийәтчилириниң авазиға қулақ селиши керәк — бу мәсилигә сәл қарашқа йаки униңдин өзини қачурушқа болмайду».
бу гуруппилар америка вә йавропа иттипақидики мәвҗут әмгәк низамлириниң, җүмлидин американиң «уйғур мәҗбурий әмгикиниң алдини елиш қануни» (UFLPA) вә йавропа иттипақиниң «мәҗбурий әмгәк низами»ниң техиму күчлүк иҗра қилиниши вә әмәлийләштүрүлүшини, шундақла мәҗбурий әмгәк мәһсулатлириниң импорт қилинишини чәкләш үчүн техиму маслашқан дунйави һәрикәт қоллинишни тәләп қилмақта. улар йәнә барлиқ ширкәтләрни җиддий түрдә тәминләш зәнҗирини из қоғлап тәкшүрүшкә, уйғур мәҗбурий әмгикигә четишлиқ һәр қандақ нуқтини бир тәрәп қилишқа вә уйғур районидин пүтүнләй чекинип чиқишқа чақирмақта.
Global Rights Compliance (GRC) , уйғур мәҗбурий әмгикини ахирлаштуруш, уйғур ирқий қирғинчилиқини тохтитиш вә уйғур йашлар тәшәббусиниң вәкиллири таратқуларниң зийаритини қобул қилалайду. мунбәргә қатнашқан паалийәтчиләр ишлигән бир синни бу йәрдин көргили болиду.
