Senatör, insan hakları aktivistlerinin dile getirdiği endişelere yanıt vermesi için Başbakan Paetongtarn'dan açıklama talep etti.
Yayınlama Tarihi: 11 Ocak 2025 18:34
Yazar: Online Reporters
10 yıldan fazla süredir Tayland'da tutuklu bulunan bir grup Uygur, Tayland hükümetinin kendilerini Çin'e sınır dışı etmeye hazırlandığını, orada istismar ve işkence riski altında olacaklarını iddia ediyor.
Eski Ulusal İnsan Hakları Komisyonu başkanı Senatör Angkhana Neelapaijit, Başbakan Paetongtarn Shinawatra'dan hükümetin böyle bir planı olup olmadığını açıklamasını istedi.
Associated Press haber ajansı, Bangkok'taki Suan Phlu göçmen gözaltı merkezinde tutulan 43 Uygur erkeğin, yakın zamanda sınır dışı edilme tehdidini durdurmak için kamuoyuna yaptıkları çağrıyı içeren bir mektup elde ettiğini bildirdi.
Mektupta, "Hapsedilebilir ve hatta hayatımızı kaybedebiliriz. Çok geç olmadan bu trajik kaderden kurtulmamız için insan haklarıyla ilgilenen tüm uluslararası örgütlere ve ülkelere acil müdahale çağrısında bulunuyoruz" denildi.
On yıl önce Tayland, Çin'deki artan baskıdan kaçan ve tarihsel olarak Uygur sığınmacıları destekleyen Türkiye'ye ulaşmaya çalışan Uygurlar için popüler bir güzergah haline gelmişti. Bangkok'ta tutulan grubun çoğu, Mart 2014'te Malezya sınırında göçmenlik yetkilileri tarafından tutuklanan yaklaşık 350 kişilik daha büyük bir grubun parçasıydı.
Temmuz 2015'te gruptaki yaklaşık 170 kadın ve çocuk Türkiye'ye serbest bırakıldı. Yaklaşık bir hafta sonra, çoğunluğu erkek olan 109 kişi Çin'e sınır dışı edildi. Şu andaki yerleri bilinmiyor. Geri kalanlar Tayland'da göçmenlik gözaltında tutuldu. En az bir düzini kaçtı ve beşi, ikisi çocuk olmak üzere gözaltında öldü.
Beş sığınmacı 2020'deki kaçış girişimiyle ilgili hapis cezası çekerken, kalan 43 kişi Suan Phlu gözaltı merkezinde, boğucu, kötü kokulu ve dar koşullarda suçsuz yere tutulmaya devam ediyor. Aileleri, avukatları ve hatta diğer tutuklularla iletişim kurmaları yasak.
Ulusal İnsan Hakları Komisyonu'nun 2023 raporuna göre, Tayland makamlarının Uygurları serbest bırakma planı yok. Tayland, 1951 BM Mülteci Sözleşmesi'ne imza atmamış durumda.
Tayland yasalarına göre, Uygurların gözaltısı ulusal güvenlik meselesi olarak sınıflandırılıyor. Bu durum onları göçmenlik makamları yerine Ulusal Güvenlik Konseyi'nin (NSC) yetkisi altına koyuyor ve mültecilerin ülkede yaşamasına ve kamu hizmetlerine erişmesine olanak sağlayan Ulusal Tarama Mekanizması'na erişimlerini engelliyor.
Göçmenlik polisi, tutuklulara ellerinden geldiğince iyi bakmaya çalıştıklarını söyledi.
Associated Press'in özel olarak elde ettiği kayıtlar ve sohbet kayıtlarına göre, 8 Ocak'ta Uygur tutuklulardan Tayland göçmenlik yetkilileri tarafından gönüllü sınır dışı belgelerini imzalamaları istendi. 2015'te Çin'e sınır dışı edilen Uygurlara da benzer belgeler sunulduğu için bu durum tutukluları paniğe sürükledi. Tutuklular imzalamayı reddetti.
Aralarında bir Tayland milletvekili ve Tayland yetkilileriyle temas halinde olan iki kişi, AP'ye hükümet içinde Uygurların Çin'e sınır dışı edilmesi konusunda son zamanlarda görüşmeler yapıldığını, ancak henüz resmi bir talimat görmediklerini söyledi.
İki kişi, Tayland yetkililerinin sınır dışı işlemlerini şimdi yapmayı seçmelerinin nedeni olarak bu yılın Tayland-Çin diplomatik ilişkilerinin 50. yıldönümü olması ve ay sonunda göreve başlayacak Donald Trump yönetiminden gelecek tepkinin daha az olacağı algısı olduğunu belirtti.
Tayland ve Çin Dışişleri Bakanlıkları, AP'nin yorum talebine henüz yanıt vermedi.
Pekin, Uygurların cihatçı olduğunu iddia ediyor ancak kanıt sunmadı. Uygur aktivistler ve insan hakları grupları, erkeklerin masum olduğunu söylüyor ve Çin'e geri dönmeleri durumunda zulüm, hapis ve olası ölümle karşılaşabilecekleri konusunda endişe duyduklarını belirtiyor.
Konuyla ilgili doğrudan bilgi sahibi iki kişi, AP'ye Tayland'da tutulan tüm Uygurların BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne sığınma başvurusunda bulunduğunu söyledi ve AP bunu doğruladı.
BM ajansı başvuruların alındığını kabul etti ancak Tayland hükümeti bugüne kadar Uygurlara ziyaret izni vermedi.
Ancak geçen yıl Mayıs ayında bir sivil toplum kuruluşunun raporuna göre, BM ajansı, kısmen Çin'i kızdırmaktan endişe duyduğu için 48 Uygur tutukluya yardım etme konusunda Tayland hükümetinin gayri resmi taleplerini reddetti.
UNHCR, yorum talebine henüz yanıt vermedi.
Kaynak: Bangkok Post - Uyghurs held in Thailand ‘fear new bid to return them to China’
