ABD Temsilciler Meclisi üyeleri, Uygurlar için sığınma sürecini hızlandırmayı amaçlayan bir yasa tasarısı sundu. Uygur İnsan Hakları Koruma Yasası, Uygur mültecilerin başvurularına öncelik tanıyor ve diplomatik koruma sağlanmasını teşvik ediyor.

On iki ABD Temsilciler Meclisi üyesi, 25 Mart 2025’te Uygurlar ve Çin’de zulme uğrayan diğer etnik grupların ABD’de sığınma hakkı elde etmesini hızlandıracak iki partili bir yasa tasarısı sundu.

Uygur İnsan Hakları Koruma Yasası, Washington’un “soykırım” olarak nitelendirdiği zulüm altında yaşayan Doğu Türkistan’daki Uygurlara yönelik Amerikan desteğini güçlendirmeyi amaçlıyor.

“Çin hükümetinin Uygurlara yönelik acımasız zulmü bir insan hakları krizidir” diyen Demokrat vekil ve tasarının eş-sunucularından Suhas Subramanyam, “Bölgemdeki Uygur seçmenlerden, akrabalarının zulümden kaçma çabalarına dair derin endişelerini bizzat dinledim” dedi. “Bu iki partili girişime öncülük etmekten gurur duyuyorum. Hayal bile edilemeyecek bir baskıya maruz kalanlara hızlandırılmış mülteci statüsü ve sığınma hakkı sağlamak istiyoruz.”

Tasarıyı destekleyen bir diğer isim olan Florida Cumhuriyetçi vekili Maria Elvira Salazar, Uygurlara yönelik soykırımı “tarihimizde tanık olduğumuz en korkunç insanlık suçlarından biri” olarak nitelendirdi.

“Mülteci sistemimiz, en çok korumaya ihtiyaç duyanlara yardım etmek için var,” diyen Salazar, “Sistematik zulüm ve işkenceden kaçabilen Uygurlar ve diğer ezilen azınlıklara öncelik vermeliyiz” ifadelerini kullandı.

New Yorklu Demokrat vekil ve Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi kıdemli üyesi Gregory Meeks ise, “ABD, bu zulümden kaçmaya çalışan Uygurlara yardım etme sorumluluğuna sahiptir. Mülteci kabul yollarını genişleterek ve Uygur sığınma başvurularındaki birikmiş dosyaları çözerek üzerimize düşeni yapmalıyız” dedi.

Öncelikli Statü

2017’den bu yana Çin, yaklaşık 1,8 milyon Uyguru toplama kamplarına kapattı ve kaçmayı başaran Uygurların ifadeleri ile Birleşmiş Milletler’in yürüttüğü soruşturmalara göre birçok kişiyi zorla çalıştırmaya, zorla kısırlaştırmaya ve işkenceye maruz bıraktı.

Tasarı, ABD’ye sığınma başvurusunda bulunan Uygurlara özel bir insani önem taşıyan mülteciler için belirlenen “Öncelik 2” statüsü vererek dosyalarının daha hızlı işleme alınmasını sağlayacak.

Ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı’nın, Uygurları Pekin’in baskısıyla Çin’e iade etme riski taşıyan ülkelerle diplomatik çabaları önceliklendirmesini zorunlu kılarak, ABD dışındaki ülkelere sığınan Uygurların korunmasını da amaçlıyor.

ABD, Uygurlara yönelik muamelesi nedeniyle Çin’i cezalandırmaya yönelik çeşitli adımlar attı.

2021 tarihli Uygur Zorla Çalıştırmayı Önleme Yasası kapsamında, ABD, Uygur köle işçiliğini kullandığından şüphelenilen toplam 144 Çinli şirketin Amerikan pazarına ihracat yapmasını yasakladı.

Buna rağmen, tasarının yasalaşabilmesi için birçok yasama engelini aşması gerekiyor. İki partili destek almasına rağmen, kabul edilme ihtimali belirsizliğini koruyor. Mevcut ABD yönetimi göç politikalarını sıkılaştırma eğiliminde olup, göreve geldiği ilk gün mülteci kabul programını askıya almıştı.

27 Mart 2025