Yerzhanat Abai, 23, birkaç hafta önce Doğu Türkistan'dan Kazakistan'a kaçan etnik Kazak bir adam. (Atajurt Gönüllüler Teşkilatı)

Grup, 23 yaşındaki adamın Kazakistan'da tutulduğunu ve Çin'e sınır dışı edilebileceğini söylüyor.

Qian Lang, RFA Mandarin için
16.05.2025

Bir insan hakları grubu, Kazakistan'a, birkaç hafta önce Doğu Türkistan'dan kaçan 23 yaşındaki etnik Kazak bir adamı Çin'e sınır dışı etmemesi yönünde çağrıda bulunarak, orada zulüm ve toplama kampına gönderilme tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceği uyarısını yaptı.

Doğu Türkistan'daki baskı mağduru Kazaklar için kampanya yürüten bir gönüllü grup olan Atajurt, Cuma günü yaptığı açıklamada, Yerzhanat Abai adlı adamın Kazak polisi tarafından gözaltına alındığını teyit ettiğini söyledi.

Grubun başkanı Serikzhan Bilash, Çin vatandaşı olan Yerzhanat Abai'nin, Çin sınırına yaklaşık 40 kilometre (25 mil) uzaklıkta bulunan Almatı eyaletinin Jarkent ilçesindeki Panfilov Şehri Gözaltı Merkezi'nde tutulduğunu söyledi.

Serikzhan, "Her an Xinjiang’ın ulusal güvenliği veya Kazakistan Ulusal Güvenlik Bürosu tarafından gizlice Çin'e götürülebilir ve kimse onun özel durumunu bilmiyor. Ancak bu konu dünyaya duyurulursa Kazak hükümeti onu geri gönderemeyecektir," dedi.

Amerika Birleşik Devletleri'nde sürgünde yaşayan Serikzhan, iktidardaki Çin Komünist Partisi'nin 2017'den sonra tahmini 1.8 milyon etnik azınlık Uygur, Kazak ve diğer Müslümanları toplu gözaltı merkezlerinde tuttuğu Çin kamplarından etnik Kazak soydaşlarının serbest bırakılması için aktif bir kampanya yürütmektedir. Pekin bu iddiaları reddetmektedir.

Serikzhan, "Xinjiang’daki birçok genç, sık sık polis tarafından çağrılıyor ya da istihdam fırsatları sağladıkları söylenerek çeşitli bahanelerle eğitim merkezlerine gönderiliyor. Aslında, anakaradaki fabrikalarda çalışmaları sağlanıyor; bunların çoğu sağlığa zararlı kimyasal fabrikalar ve ücretler Xinjiang’dakinden bile düşük," dedi.

Atajurt'a göre, Yerzhanat Abai 27 Mart'ta Kazakistan'a girdi ve dört gün sonra Kazakistan'ın Almatı şehrinde gruptan yardım istedi. Kendisinin Çin'in Xinjiang bölgesindeki İli vilayetine bağlı Gongliu (Künes) ilçesinden olduğunu söyledi.

Çin'den ayrılma koşulları ve Kazakistan'da neden gözaltına alındığı hemen netlik kazanmadı.

RFA'nın Kazakistan İçişleri Bakanlığı ve Almatı'daki Çin Başkonsolosluğu'ndan yorum alma girişimleri sonuçsuz kaldı.

Editör: Mat Pennington.