WASHINGTON, 22 Temmuz 2025 – Esaret Altındaki Uluslar Haftası kapsamında düzenlenen bir ABD Kongre brifinginde, milletvekilleri, sürgündeki liderler ve insan hakları savunucuları, Çin Komünist Partisi’nin Doğu Türkistan, Tibet ve Güney Moğolistan’daki ağır baskı uygulamalarını gündeme taşıdı. Rayburn Temsilciler Meclisi Ofis Binası’nda düzenlenen etkinlikte, sert kınamalar ve uluslararası harekete geçme çağrıları öne çıktı1.
Doğu Türkistan Sürgün Hükûmeti Dışişleri Bakanı Salih Hudayar, Doğu Türkistan’daki durumu “soykırım” olarak tanımladı; kitlesel tutuklamalar, zorla organ toplama ve her yıl binlerce Uygur gencinin öldürülmesini bu nitelemesine gerekçe gösterdi. ABD Kongresi’ne, Doğu Türkistan’ı işgal altındaki bir ülke olarak resmen tanıması ve Çin’in Uygur diasporasını hedef alan sınır ötesi baskılarını — Türkiye istihbaratıyla iş birliği iddiaları da dahil olmak üzere — araştırması çağrısında bulundu.
Tibetli-Amerikalı aktivist Tenzin Wangdue, Tibet’in hiçbir zaman yasal olarak Çin’e ait olmadığını vurguladı ve sembolik açıklamaların ötesinde gerçek bir bağımsızlık çağrısı yaptı. Kültürel ve dini baskıların Pekin yönetimi altında hâlâ sürdüğünü, miras alanlarının sistematik olarak yok edildiğini ve zorla asimilasyon programlarının devam ettiğini ifade etti.
Güney Moğolistan temsilcisi Se Hoon Kim ise, göçebe çobanların haklarının aşındırıldığını, dilin bastırıldığını ve kültürel kimliğin silinme tehdidi altında olduğunu dile getirdi.
Emekli ABD Ordusu subayı Ben Loswen, Çin Komünist Partisi’nin küresel saldırganlığına karşı siyasi savaş stratejilerine daha güçlü destek verilmesi gerektiğini ve Doğu Türkistan İşleri’ne özel bir ofis kurulmasını önerdi.
Brifing, tüm esaret altındaki halkların egemenliklerini geri kazanma yönündeki tartışılmaz haklarını teyit eden ortak bir bildirgeyle sona erdi. Bildirgede, uluslararası koordineli baskı, gözetim teknolojilerine yaptırımlar ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping yönetimi altındaki baskı altındaki azınlıklar için daha güçlü savunuculuk çağrısında bulunuldu2.
Kaynaklar:
