Çin'in Doğu Türkistan'da 28 Temmuz 2014'te işlediği ve tüm dünyadan gizlediği Yarkent-İlişku Katliamı, aradan geçen 11 yıla rağmen hafızalardaki yerini koruyor.
28 Temmuz 2014 tarihi, Doğu Türkistan için zulüm ve baskının artarak devam ettiği ve Müslüman Türklere karşı Çin yönetiminin soykırım politikasının dozunu artırdığı bir tarih olarak kayıtlara geçti.
Ramazan Bayramı'nın ilk gününde, Doğu Türkistan’ın Kaşgar kentine bağlı Yarkent ilçesinin İlişku kasabası, işgalci Çin ordusu tarafından ağır silahlarla karadan ve havadan bombalandı. Çin hükûmetinin kapalı kutu haline getirdiği Doğu Türkistan'da yaşanan bu soykırım bütün dünyadan gizlendi.
28 TEMMUZ 2014’TE YARKENT’TE NELER OLDU?
Çin, 2008’den itibaren Doğu Türkistan’daki seyahat özgürlüğünü kısıtladı. Kamusal alanda ibadet özgürlüğünü baskıladı. 2010’dan sonra da başörtüsüne ve ibadet özgürlüğüne yasak getirerek baskılarına hız verdi. O yıllardan itibaren Uygur Türklerinin şahsi mülklerine baskın yapılarak mal varlıkları ellerinden alınmaya başladı.
AYAKLANMA İLÇE GENELİNE YAYILDI
Doğu Türkistan’ın genelinde yaşanan baskılar neticesinde, Yarkent ve İlişku’da Uygur Türkleri ile Çinliler arasında olaylar başladı. Bu olayları tetikleyen hadiselerden ilki, Çinli bir sarhoşun, Doğu Türkistanlı bir aileye çarpması sonrasında ailenin bebeğinin vefat etmesiydi. Bu olayda, Çinli sarhoşa ceza dahi verilmezken, olaya tepki gösteren Uygur Türkleri gözaltına alındı.
3 YERLEŞİM YERİ TAMAMEN YERLE BİR EDİLDİ
Ramazan ayının son günü olan 27 Temmuz 2014 tarihinde, Beşkent isimli köyde teravih namazı sonrası, başörtüsü yasağına uymayan onlarca kadın gözaltına alındı. Müslüman Uygur Türklerinin, “Bu bizim dinimizin gereği, mahremimize el uzatıyorsunuz” şeklindeki itirazları sonuçsuz kaldı. Olay arbedeye dönüştü ve çatışma meydana geldi. Bu olayların Yarkent’in genelinde duyulması halkı ayaklandırdı. Ayaklanma yayılmaya başlayınca ilçedeki Doğu Türkistanlılar, Çinli yetkililere karşı direndi.
Bunun üzerine Çin yönetimi, bölgedeki askerî gücüyle çok sert bir şekilde olaylara müdahale etti. Havadan ve karadan bölgeyi ablukaya alan Çin ordusu, 3 yerleşim yerini tamemen yerle bir etti.
3 BİNDEN FAZLA UYGUR TÜRKÜ KATLEDİLDİ
Olayların görgü tanığı olan 22 yaşındaki Uygur Türkü bir genç, İlişku ilçesindeki 3 yerleşim yerinin tamamen yerle bir edildiğini uluslararası kamuoyuna duyurmayı başardı. İlçede en az 3 bin Uygur Türkü katledildi. Sağ kalanlar ise sözde "devlete isyan" suçlaması ile tutuklandı.
SOYKIRIMI DÜNYAYA DUYURAN EBUBEKİR RAHİM'DEN HALA HABER YOK
Çin’in, İlişku’da 28-31 Temmuz 2014 tarihleri arasında gerçekleştirdiği katliamı, ifşa eden ve katliamın bazı ayrıntılarını yazdığı bir mektupla dünyaya duyurmayı başaran 22 yaşındaki Uygur Türkü genç Ebubekir Rahim, 6 Ağustos 2014’te Yarkent’te tutuklanarak hapse atıldı. Hapse atılan Rahim'den hâlâ haber alınamıyor.
BÖLGEYE GİDEN FRANSIZ GAZETECİ SINIR DIŞI EDİLDİ
Çin’in 2014 yılında İlişku'da gerçekleştirdiği katliam, Pekin tarafından hâlâ bir sır olarak dünya kamuoyundan gizleniyor. Doğu Türkistan’a giderek konuyu araştıran ve yaşanan acıları gün yüzüne çıkarmak için çalışan bir Fransız gazeteci, İlişku'ya ulaşamadan sınır dışı edildi.
Çin’in soykırıma varan hak ihlallerine sahne olan Doğu Türkistan’daki katliamlardan sadece birisi olan Yarkent-İlişku olayları, Doğu Türkistanlıların hafızasında 11. yılında hâlâ tazeliğini koruyor.