Ankara’da, 18 Aralık Uluslararası Göçmenler Günü kapsamında Türkiye’nin önümüzdeki yıllardaki göç vizyonu ve soydaş hukukunu şekillendirmeyi hedefleyen önemli bir zirve düzenlendi. İçişleri Bakanlığı ile Göç ve Diaspora Vakfı iş birliğinde gerçekleştirilen “Göç, Diaspora ve Diplomasi Zirvesi”, devletin üst düzey temsilcileri ile diaspora temsilcilerini aynı masa etrafında buluşturdu.
Zirveye; İçişleri Bakan Yardımcısı Bülent Turan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakan Yardımcısı Leman Yenigün, Göç ve Diaspora Vakfı Başkanı Recep Seyyar ile çok sayıda stratejist ve göç politikası uzmanı katıldı. Toplantıda Doğu Türkistan diasporası adına Mir Kamil Kaşgarlı tarafından, Uygur Türklerinin hukuki statüsü ve Türkiye’deki geleceklerine ilişkin 6 maddelik stratejik reform dosyası sunuldu.
“Sığınmacı değil, Türkiye’nin asli öznesi”
Sunulan dosyada, Uygur Türklerinin “pasif sığınmacı” statüsünden çıkarılarak Türkiye’nin geleceğinde aktif bir özne olarak konumlandırılması gerektiği vurgulandı. Reform önerilerinin başlıkları şöyle sıralandı:
- Vatandaşlık başvurularında belge paradoksu: Çin makamlarından temini imkânsız belgelerin talep edilmesinin ciddi güvenlik riskleri doğurduğu belirtilerek, “belge muafiyeti”nin yasal statüye kavuşturulması istendi.
- Dondurulmuş vatandaşlık dosyaları: Yıllardır sonuçlandırılmayan başvurular için “Beyaz Sayfa Protokolü” ve toplu onay takvimi önerildi.
- G-87 tahdit kodları: Somut delil olmadan uygulanan imza yükümlülüklerinin insan onurunu zedelediği ifade edilerek, bağımsız bir inceleme kurulu kurulması talep edildi.
- Dijital dezenformasyonla mücadele: Çin kaynaklı algı operasyonlarına karşı çok dilli bir “Stratejik Bilgilendirme Portalı” kurulması çağrısı yapıldı.
- Medya dili ve etik: Doğu Türkistan meselesinin iç siyasetten arındırılarak “milli mutabakat alanı” olarak ele alınması ve RTÜK öncülüğünde bir medya etik deklarasyonu yayımlanması önerildi.
- Özel Soydaşlık Yasası: Ahıska ve Kırım Türklerine benzer şekilde Doğu Türkistanlılar için de özel bir yasal statü oluşturulması gerektiği vurgulandı.
Mir Kamil Kaşgarlı, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, sunulan dosyanın “kardeşlik hukukunun bürokratik engellere ve zulme karşı yol haritası” olduğunu belirterek, çözüm odaklı yaklaşım sergileyen tüm devlet yetkililerine teşekkür etti.
Zirve, Türkiye’nin göç, diaspora ve soydaş politikalarında yeni bir dönemin kapısını aralayabilecek önemli bir adım olarak değerlendirildi.
