دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى (د ئۇ ق) رەئىسى تۇرغۇنجان ئالاۋدۇن 2025-يىلى سېنتەبىردە تۈركىيەدە ئېلىپ بارغان رەسمىي تەشۋىقات زىيارىتى جەريانىدا بىر پائالىيەتتە نۇتۇق سۆزلىمەكتە. (سۈرەت مەنبەسى: X/@UyghurCongress)
ۋاشىنگتون، ئامېرىكا، 7-ئۆكتەبىر (ANI): دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى (د ئۇ ق) ئايلىق خەۋەرلىرىنى ئېلان قىلىپ، خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان داۋاملىق باستۇرۇشى ھەققىدە خەلقئارالىق جەمئىيەتنىڭ تونۇشىنى ئۆستۈرۈش، جاۋابكارلىق ۋە ئادالەتنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن دۇنياۋىي قوللاشنى كۈچەيتىش مەقسىتىدە ئېلىپ بېرىۋاتقان خەلقئارالىق پائالىيىتىنى يەنىمۇ كۈچەيتىدىغانلىقىنى تەكىتلىدى.
9-ئاينىڭ 2-كۈنى باشلانغان ھەپتىدە، بىر د ئۇ ق ۋەكىللەر ئۆمىكى گېرمانىيەدە بىر ھەپتىلىك تەشۋىقات زىيارىتىدە بولۇپ، تۈرك ئاممىۋى تەشكىلاتلىرى ۋە مەھەللە رەھبەرلىرى بىلەن كۆرۈشتى. بۇ ئۇچرىشىشلار ھەمكارلىقنى كۈچەيتىش ۋە ئۇيغۇر تەشۋىقاتىنىڭ تەسىرىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن ئورتاق تەشەببۇسلارنى تەرەققىي قىلدۇرۇشنى مەقسەت قىلغان.
ئىتالىيەدە، د ئۇ ق نىڭ مۇئاۋىن پىرېزىدېنتى (شۇنداقلا ئۇيغۇر دېموكراتىيە ۋە كىشىلىك ھوقۇق مەركىزىنىڭ (UZDM) رەئىسى) ۋېنتوتېندا ئۆتكۈزۈلگەن «1-نۆۋەتلىك ياۋروپا ئەركىنلىك ۋە دېموكراتىيە يىغىنى» غا قاتناشتى.
ئۇ ئىتالىيە كېڭەش پالاتا ئەزاسى جۇلىئو تېرزى بىلەن كۆرۈشكەندە، ئۇيغۇرلارنىڭ خىتاي باستۇرۇشى ئاستىدىكى ئېغىر ئەھۋالىنى گەۋدىلەندۈرۈپ، ياۋروپالىق پارلامېنت ئەزالىرىنى كىشىلىك ھوقۇقنى قوغداش يولىدا تېخىمۇ قەتئىي تەدبىر قوللىنىشقا چاقىردى.
شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، تۈركىيەدە د ئۇ ق رەئىسى تۇرغۇنجان ئالاۋدۇن ۋەزىپىگە ئولتۇرغاندىن بۇيانقى تۇنجى رەسمىي تەشۋىقات زىيارىتىگە رەھبەرلىك قىلدى. ئۇ بۇ زىيارىتى جەريانىدا ئۇيغۇر رەھبەرلەر، ئاكادېمىكلار ۋە ياشلار گۇرۇپپىلىرى بىلەن ئۆتكۈزۈلگەن ئۇچرىشىشلارنى ئۆتكۈزدى.
د ئۇ ق ۋەكىللەر ئۆمىكى يەنە ئامېرىكا دىپلوماتلىرى ۋە تۈركىيەدىكى زەفەر پارتىيەسى ۋە يېڭىدىن رەفاھ پارتىيەسىنىڭ ئەزالىرى بىلەن كۆرۈشتى، ئارقىدىن ئۇيغۇر ئاكادېمىيەسى ئۇيۇشتۇرغان مەدەنىيەت ۋە مائارىپ پائالىيىتىگە قاتناشتى.
ئاينىڭ ئاخىرلىرىدا، د ئۇ ق ۋەكىللىرى جەنۋەدە ئۆتكۈزۈلگەن ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىنىڭ 60-نۆۋەتلىك يىغىنىغا قاتنىشىپ، تەيۋەن ۋە لىكتېنشتېين دىپلوماتلىرى بىلەن ئىككى تەرەپلىك سۆھبەتلەرنى ئۆتكۈزۈپ، ئۇيغۇر مەسىلىسىنىڭ ب د ت نىڭ كۈنتەرتىپىدە قېلىشىغا كاپالەتلىك قىلدى.
ۋەكىللەر ئۆمىكى يەنە كاتالونىيە پىرېزىدېنتى بىلەن كۆرۈشۈپ، كىشىلىك ھوقۇق تەشۋىقاتىدىكى خەلقئارالىق ھەمكارلىقنى كۈچەيتىش توغرىسىدا سۆزلەشتى.
30-ئاۋغۇست، ياپونىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتى (JUA) ۋە ياپونىيە ئۇيغۇر پارلامېنت بىرلەشمىسى گىفۇ ۋىلايىتىدە ئۇيغۇر مەسىلىسى توغرىسىدا تەربىيەلەش يىغىنى ئۇيۇشتۇردى.
بۇ پائالىيەتكە پارلامېنت ئەزالىرى ۋە شەھەر باشلىقلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان 100 گە يېقىن كىشى قاتناشتى. بىر قانچە كىشى يەرلىك مەكتەپ كۇتۇپخانىلىرىغا ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى ھەققىدىكى تەشۋىقات ماتېرىياللىرىنى قويۇش قاتارلىق كونكرېت قوللاشلارنى كۆرسىتىشكە ۋەدە بەردى.
شۇ كۈنى، ياپونىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتى تاجىمى شەھىرىدە كوچا نامايىشى ۋە كۆرگەزمە ئۆتكۈزگەن بولۇپ، بۇ پائالىيەت «گىفۇ شىمبۇن» گېزىتى تەرىپىدىن خەۋەر قىلىندى.
د ئۇ ق يەنە فىرانسىيەدە خۇاۋېي، ھىكۋىژېن ۋە داخۇا شىركەتلىرى ئۈستىدىن ھەق تەلەپ دەۋاسى قىلىپ، ئۇلارنى ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەتلەرگە شېرىك بولغان دەپ ئەيىبلىدى.
د ئۇ ق مۇئاۋىن پىرېزىدېنتى زۇمرەتئاي ئەركىن ۋە ئىجرائىيە كومىتېتى رەئىسى رۇشەن ئابباس خەلقئارالىق تاراتقۇلار ۋە تەشۋىقات سۇپىلىرى ئارقىلىق بېيجىڭنىڭ دۆلەت ھالقىغان باستۇرۇشىغا دۇنيانىڭ دىققىتىنى تارتىشنى داۋاملاشتۇردى. (ANI)
خەۋەر مەنبەسى: https://www.aninews.in/news/world/us/wuc-mounts-global-offensive-to-hold-china-accountable-for-uyghur-genocide20251007162518/
