ئاسىيا خەلقئارا خەۋەرلىرى | 2025-يىلى 18-ئۆكتەبىر
ۋاشىنگتون [ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى]، 18-ئۆكتەبىر (ANI): دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى (د ئۇ ق) ھەپتىلىك دوكلاتىنى ئېلان قىلدى؛ د ئۇ ق تەشۋىقات، مەدەنىيەت دىپلوماتىيەسى ۋە خەلقئارالىق ھەمكارلىقنى بىرلەشتۈرۈش ئارقىلىق خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قارشى داۋاملاشتۇرۇۋاتقان زۇلۇمىنى پاش قىلىش ئۈچۈن ئۆزىنىڭ دۇنيا مىقياسىدىكى ھەرىكەتلىرىنى يەنىمۇ كۈچەيتتى.
گېرمانىيە ئۇيغۇر جامائىتى (UZDM) نىڭ رەئىسى ۋە د ئۇ ق نىڭ سابىق رەئىسى دولقۇن ئەيسا گېرمانىيەنىڭ كرېفېلد شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلگەن تۈركىيە مۇسۇلمان ياشلىرى رەھبەرلىك پىروگراممىسىدا نۇتۇق سۆزلىدى.
د ئۇ ق ئۇچۇر مەركىزىنىڭ مۇدىرى ئىپتىخار ئابدۇرېشىت ۋە UZDM نىڭ مالىيە ئىشلىرى مەسئۇلى ئابدۇلجېلىل ئەمەت ھەمراھلىقىدا مەزكۇر پىروگراممىغا قاتنىشىپ سۆز قىلغان ئەيسا، خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستاننىڭ ئىستراتېگىيەلىك ئورنى ۋە مەجبۇرىي ئەمگەك ئارقىلىق بۇلاڭ-تالاڭ قىلىنىۋاتقان مول تەبىئىي بايلىقلىرى قاتارلىق ئامىللارغا ئاساسەن، ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى يۈرگۈزۈشتىكى ئەسلى مەقسىتىنى چۈشەندۈرۈپ ئۆتتى.
بۇ پائالىيەتتە يەنە ئەيسانىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ ئەركىنلىكى ئۈچۈن بىر ئۆمۈر قىلغان كۈرەشلىرى بايان قىلىنغان «خىتايغا قارشى كۈرىشىم» ناملىق تۈركچە يېڭى كىتابىنىڭ نەشر قىلىنغانلىقى جاكارلاندى. ئەيسا ياشلارنى ئۆز مەھەللىلىرى ۋە ئۇنىۋېرسىتېتلىرىدا ئادالەتنىڭ كۈچلۈك تەشەببۇسچىلىرىدىن بولۇشقا ئۈندىدى.
شۇ كۈنى، د ئۇ ق مەدەنىيەت كومىتېتى ئوسلودا ئۆتكۈزۈلگەن كولبوتېن شەھەرلىك مەدەنىيەت فېستىۋالىدا شەرقىي تۈركىستاننىڭ مەدەنىيەت مىراسلىرىنى تونۇشتۇردى. ئۇيغۇر سەنئەتكار مۆمىنجان راھماننىڭ يېتەكچىلىكىدىكى بۇ كۆرگەزمىدە ئەنئەنىۋى تائاملار، كىيىم-كېچەكلەر ۋە مۇزىكىلار، جۈملىدىن نەق مەيدان مۇقام ئىجرالىرى تەقدىم قىلىندى. راھمان ئۇيغۇر كىملىكىنى ۋە خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ قىرغىنچىلىق ۋە مەجبۇرىي ئاسسىمىلياتسىيە ئارقىلىق ئېلىپ بېرىۋاتقان مەدەنىيەت يوقىتىش ھەرىكىتىنى ئالاھىدە تەكىتلىدى.
د ئۇ ق رەئىسى تۇرغۇنجان ئالاۋۇدۇن، مۇئاۋىن رەئىس زۇمرەتئاي ئەركىن ۋە ئىجرائىيە كومىتېتى رەئىسى روشەن ئابباس باشچىلىقىدىكى بىر ۋەكىللەر ئۆمىكى پراگادا ئۆتكۈزۈلگەن «مۇنبەر 2000» يىغىنىغا قاتناشتى. ۋەكىللەر ئۆمىكى چېخىيە پىرېزىدېنتى پېتر پاۋېل ۋە تىبەتنىڭ سابىق رەھبىرى دوكتور لوبساڭ سانگاي قاتارلىق خەلقئارالىق رەھبەرلەر بىلەن ئۇچرىشىپ، خىتاينىڭ ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەتلىرىنى كۈنتەرتىپكە ئېلىپ كەلدى. 13-ئۆكتەبىر ئەركىن ئۇيغۇر پاناھلانغۇچىلارنىڭ مۈشكۈل ئەھۋالىنى مۇھاكىمە قىلغان بولسا، 14-ئۆكتەبىر ئابباس «ئاجىزلارنىڭ كۈچى» ناملىق تەسىرلىك نۇتقىدا سىڭلىسى دوكتور گۈلشەن ئابباسنىڭ ناھەق تۇتقۇن قىلىنغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى.
روشەن ئابباس ئامېرىكا خەلقئارا دىنىي ئەركىنلىك كومىتېتىدا گۇۋاھلىق بېرىپ، خ ك پ نىڭ دىنىي ۋە مەدەنىيەت كىملىكىنى يوقىتىش ھەرىكىتىنى قاتتىق ئەيىبلىدى. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ياۋروپا ئىتتىپاقى-خىتاي پارلامېنتلار ئارا يىغىنى يەتتە يىلدىن كېيىن قايتا باشلانغاندا، د ئۇ ق ياۋروپانى كىشىلىك ھوقۇقنى ئالدىنقى ئورۇنغا قويۇشقا چاقىردى. بۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك يەنە بىر تەرەققىياتتا، بېلگىيە دائىرىلىرى بىر ساقچىنى خىتاي ئۈچۈن جاسۇسلۇق قىلىش بىلەن ئەيىبلىدى، بۇ بېيجىڭنىڭ ياۋروپادىكى مەخپىي تەسىر كۆرسىتىش ھەرىكەتلىرىگە قارىتا كۈچىيىۋاتقان ئەندىشىلەرنى تېخىمۇ چوڭقۇرلاشتۇردى. (ANI)
