ۋاشىنگتون [ئامېرىكا]، 2025-يىلى 9-نويابىر (ANI): دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى (دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى) گېرمانىيەنىڭ رىزۋانگۈل بەكرى ئىسىملىك بىر ئۇيغۇر ئايالنى خىتاينىڭ ھۆكۈمرانلىقى ئاستىدا ئۇيغۇرلارنىڭ كەڭ كۆلەمدە ئېتىراپ قىلىنغان زىيانكەشلىككە ئۇچراش خەۋپىگە قارىماي، خىتايغا قايتۇرۇۋەتكەنلىكىنى قاتتىق ئەيىبلىدى. بۇ تەشكىلات بۇ قايتۇرۇشنى خەلقئارا قانۇنغا ئېغىر دەرىجىدە خىلاپلىق قىلىش ۋە گېرمانىيەنىڭ كىشىلىك ھوقۇق مەجبۇرىيىتىگە خىيانەت قىلىش دەپ تەسۋىرلىدى.
رىزۋانگۈل بەكرىنىڭ قىزى مۇيەسسەرنىڭ ئېيتىشىچە، سېلسىنگېن شەھەرلىك ھۆكۈمەتنىڭ يەرلىك ئەمەلدارلىرى ئۇنىڭغا ئانىسىنىڭ سىياسىي پاناھلىق ئىلتىماسى رەت قىلىنغاندىن كېيىن، گېرمانىيە كۆچمەنلەر ئىدارىسى تەرىپىدىن خىتايغا ئەۋەتىلگەنلىكىنى ئۇقتۇرغان. مۇيەسسەر دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى بىلەن ئورتاقلاشقان بىر سىنلىق باياناتىدا، ئانىسىنىڭ سوزۇلما قان بېسىمى كېسىلى بارلىقىنى ۋە قەرەللىك دورا ئىستېمال قىلىشقا موھتاج ئىكەنلىكىنى ئېيتىپ، چوڭقۇر ئەندىشىسىنى ئىپادىلىدى.
خۇشاللىنارلىق يېرى، رىزۋانگۈل بەكرى بېيجىڭ ئايرودۇرۇمىدىن ئۆتكەندىن كېيىن تۈركىيەگە يۆتكەپ كېتىلگەن ۋە ھاياتىغا تەھدىت ئېلىپ كېلىدىغان بىر ۋەزىيەتتىن ساقلىنىپ قالغان.
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى رەئىسى تۇرغۇنجان ئالاۋدۇن بۇ قايتۇرۇش ھەرىكىتىنى ئەيىبلەپ، بۇنىڭ زىيانكەشلىككە ئۇچرايدىغان دۆلەتلەرگە كىشىلەرنى قايتۇرۇشنى چەكلەيدىغان «قايتۇرماسلىق پىرىنسىپى»غا خىلاپ ئىكەنلىكىنى بىلدۈردى. ئالاۋدۇن مۇنداق دېدى: «ئۇيغۇرلارنى ئۆز جامائىتىنى نىشان قىلغان ئىرقىي قىرغىنچىلىق داۋاملىشىۋاتقان خىتايغا قايتۇرۇپ ئەۋەتىشنى ھېچقانداق ئاقلىغىلى بولمايدۇ. گېرمانىيە بۇ ئىشنىڭ قانداق يۈز بەرگەنلىكىنى چوقۇم چۈشەندۈرۈشى ۋە بۇنىڭ قايتا تەكرارلانماسلىقىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك».
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى بۇنىڭ تۇنجى قېتىملىق ۋەقە ئەمەسلىكىنى تەكىتلىدى. 2018-يىلى، گېرمانىيەدىن مەمۇرىي خاتالىق سەۋەبىدىن قايتۇرۇلغان 22 ياشلىق بىر ئۇيغۇر يىگىت خىتايغا يېتىپ بارغاندىن كېيىن غايىب بولۇپ، ئۇيغۇر پاناھلانغۇچىلارنى قايتۇرۇشنى ۋاقتىنچە توختىتىشقا سەۋەب بولغانىدى. دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى رىزۋانگۈل بەكرىنىڭ دېلوسىنىڭ بۇ سىياسەتتىن ئەندىشىلىك دەرىجىدە چېكىنىش ئىكەنلىكىنى ۋە گېرمانىيەنىڭ ئاجىز ئاز سانلىق مىللەتلەرنى قوغداشقا بولغان ۋەدىسىگە قارىتا سوئاللارنى پەيدا قىلىدىغانلىقىنى ئاگاھلاندۇردى.
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى جىددىي ھەرىكەتكە ئۆتۈشكە چاقىرىپ، گېرمانىيە ھۆكۈمىتىنى بۇ قايتۇرۇش ۋەقەسىنى تەكشۈرۈشكە، رىزۋانگۈل بەكرىنىڭ بىخەتەرلىكىنى كاپالەتلەندۈرۈشكە ۋە ئۇيغۇرلارنى قايتۇرۇشنى توختىتىش بۇيرۇقىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە دەۋەت قىلدى. بۇ تەشكىلات يەنە ياۋروپا ئىتتىپاقى ۋە باشقا دېموكراتىك دۆلەتلەرنى مۇشۇنىڭغا ئوخشاش دېلولارنىڭ ئالدىنى ئالىدىغان قانۇنىي كاپالەتلەرنى كۈچەيتىشكە چاقىردى.
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى خۇلاسە قىلىپ، بىر ئۇيغۇرنى ئىرقىي قىرغىنچىلىق ۋە كەڭ كۆلەملىك تۇتقۇن قىلىش بىلەن ئەيىبلىنىۋاتقان خىتاي ھاكىمىيىتىگە قايتۇرۇپ بېرىشنىڭ، ئۇلارنىڭ خاتىرجەملىكى ۋە ھاياتىغا زور تەھدىت ئىكەنلىكىنى بىلدۈردى. (ANI)
